Ηράκλειτος

ΣΧΕΤΙΚA ΜΕ ΤΟΝ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟ



Ἡράκλειτος Βλόσωνος ἤ, ὥς τινες, Ἡράκωντος Ἐφέσιος.

οὗτος ἤκμαζε μὲν κατὰ τὴν ἐνάτην καὶ ἑξηκοστὴν Ὀλυμπιάδα. μεγαλόφρων δὲ γέγονε παρ' ὁντιναοῦν

καὶ ὑπερόπτης, ὡς καὶ ἐκ τοῦ συγγράμματος αὐτοῦ δῆλον ἐν ᾧ

φησι . "πολυμαθίη νόον οὐ διδάσκει· Ἡσίοδον


γὰρ ἂν ἐδίδαξε καὶ Πυθαγόρην, αὖτίς τε Ξενοφάνεά τε καὶ


Ἑκαταῖον." εἶναι γὰρ , "ἓν τὸ σοφόν, ἐπίστασθαι


γνώμην, ὁτέη ἐκυβέρνησε πάντα διὰ πάντων." τόν τε Ὅμηρον

ἔφασκεν ἄξιον ἐκ τῶν ἀγώνων ἐκβάλλεσθαι καὶ

ῥαπίζεσθαι, καὶ Ἀρχίλοχον ὁμοίως.

Ήτο αυστηρός με τους πάντες ο Ηράκλειτος

Απ’ το παραπάνω απόσπασμα, φαίνεται πως, αν αληθεύουν όλα αυτά τα διασωθέντα ρήματα και φθέγματα του φιλόσοφου, δεν την εγλύτωσε ούτε και ο αρχαιότερος των μεγάλων ποιητών ο ΄Ομηρος, του Πυθαγόρα συμπεριλαμβανομένου.

Ἔλεγε δὲ καὶ "ὕβριν χρὴ σβεννύναι μᾶλλον


ἢ πυρκαϊήν", καὶ "μάχεσθαι χρὴ τὸν δῆμον ὑπὲρ


τοῦ νόμου [ὑπὲρ τοῦ γινομένου] ὅκως ὑπὲρ τείχεος." καθάπτεται

δὲ καὶ τῶν Ἐφεσίων ἐπὶ τῷ τὸν ἑταῖρον ἐκβαλεῖν Ἑρμόδωρον

ἐν οἷς φησιν , "ἄξιον Ἐφεσίοις ἡβηδὸν ἀπάγξασθαι


πᾶσι καὶ τοῖς ἀνήβοις τὴν πόλιν καταλιπεῖν, οἵτινες Ἑρμόδωρον


<ἄνδρα> ἑωυτῶν ὀνήιστον ἐξέβαλον λέγοντες, Ἡμέων μηδὲ εἷς


ὀνήιστος ἔστω· εἰ δέ τις τοιοῦτος, ἄλλῃ τε καὶ μετ' ἄλλων."

Δεν την χάρισε ούτε και στους Εφέσιους που έδιωξαν άρον- άρον τον Ερμόδωρο από την πόλη τους, για να μην έχουν κανένα ανώτερό τους, με πιο πολλή φήμη και διάκριση ανάμεσό τους.

Αυτό το, μάχεσθαι υπέρ του νόμου όκως υπέρ τείχεος, δεν σε ταρακουνά σήμερα, σ’αυτούς τους φθαρμένους καιρούς;

Κάποιοι μεταφράζουν την ύβρι με το σκέτο αλαζονεία. Πολύ απλοποιημένη και επίπεδη απόδοση, ενώ όλοι γνωρίζουμε πως σημαίνει την καταπάτηση με βάρβαρο τρόπο ουσιωδών ηθικών κανόνων, που εξοργίζουν τους θεούς και τους δαίμονες.



ἀξιούμενος δὲ καὶ νόμους θεῖναι πρὸς αὐτῶν ὑπερεῖδε διὰ τὸ ἤδη κεκρατῆσθαι τῇ πονηρᾷ πολιτείᾳ τὴν πόλιν. ἀναχωρήσας δ' εἰς

τὸ ἱερὸν τῆς Ἀρτέμιδος μετὰ τῶν παίδων ἠστραγάλιζε· περιστάν-

των δ' αὐτὸν τῶν Ἐφεσίων, "τί, ὦ κάκιστοι, θαυμάζετε;",

εἶπεν· "ἢ οὐ κρεῖττον τοῦτο ποιεῖν ἢ μεθ' ὑμῶν πολιτεύεσθαι;"

Καὶ τέλος μισανθρωπήσας καὶ ἐκπατήσας ἐν τοῖς ὄρεσι διῃτᾶτο,

πόας σιτούμενος καὶ βοτάνας. καὶ μέντοι καὶ διὰ τοῦτο περιτρα-

πεὶς εἰς ὕδερον κατῆλθεν εἰς ἄστυ καὶ τῶν ἰατρῶν αἰνιγματωδῶς

ἐπυνθάνετο εἰ δύναιντο ἐξ ἐπομβρίας αὐχμὸν ποιῆσαι· τῶν δὲ μὴ

συνιέντων, αὑτὸν εἰς βούστασιν κατορύξας τῇ τῶν βολίτων ἀλέᾳ

ἤλπισεν ἐξατμισθήσεσθαι. οὐδὲν δ' ἀνύων οὐδ' οὕτως, ἐτελεύτα

βιοὺς ἔτη ἑξήκοντα.

4 Καὶ ἔστιν εἰς αὐτὸν ἡμῶν οὕτως ἔχον (A. Pal. vii. 127)·

πολλάκις Ἡράκλειτον ἐθαύμασα, πῶς ποτε τὸ ζῆν


ὧδε διαντλήσας δύσμορος εἶτ' ἔθανεν·


σῶμα γὰρ ἀρδεύσασα κακὴ νόσος ὕδατι φέγγος


ἔσβεσεν ἐν βλεφάροις καὶ σκότον ἠγάγετο.


ΠΗΓΗ: ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ