Δημοφιλείς αναρτήσεις

Προς Αναγνώστη Καλωσόρισμα και μια εξήγηση

Αγαπητέ αναγνώστη, καλώς όρισες στα μέρη μας, μπορείς να ξεκουραστείς λίγο εδώ, δεν έχουμε θέματα που λειτουργούν σαν ενοχλητικές μυίγες, εδώ θα βρεις κάποια κείμενα ποίησης ή πεζά, κείμενα φιλοσοφίας, αρχαίου ελληνικού λόγου, κείμενα γραμμένα στις πιο γνωστές ευρωπαϊκές γλώσσες, (μια καλή μετάφραση εκ μέρους σου θα ήταν ευπρόσδεκτη) που μου έκαναν εντύπωση, αν κι εσύ βρεις κάτι, πολύ ευχαρίστως θα το δημοσιεύσω αν είναι κοντά σ'αυτά που αποτελούν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα αυτού του μπλόγκ. Επίσης η Τέχνη αποτελεί κεντρική θέση όσον αφορά στις δημοσιεύσεις αυτού του ιστότοπου, αφού η πρωταρχική μου ενασχόληση από εκεί ξεκινά κι' εκεί καταλήγει. Φανατικά πράγματα μην φέρεις εδώ, δεν είναι αυτός ο τόπος, φτηνές δημαγωγίες επίσης εξαιρούνται, σκέψεις δικές σου, γνήσιες, προβληματισμούς δικούς σου, πολύ ευχαρίστως, ανακύκλωση εκείνου του χαώδους, όπου σεύρω κι όπου μεύρεις, δεν το θέλω. Οι καλές εξηγήσεις κάνουν τους καλούς φίλους. Εύχομαι καλή ανάγνωση.

σημ: κάθε κείμενο μπορεί να αναδημοσιευτεί ελεύθερα φτάνει να αναφέρεται οπωσδήποτε
η πηγή του, δηλ, η ονομασία του μπλόγκ μου.
Σας ευχαριστώ για την κατανόηση!







Τρίτη 19 Ιουλίου 2011

΄Εχει σημασία να ξέρεις να πεθαίνεις με αξιοπρέπεια

 

Τα οξύμωρα της προσχηματικής δημοκρατίας


Το σημερινό πολιτικό στην Ελλάδα σύστημα έχει δώσει τις εξετάσεις
του, με άνεση χρόνου, και έχει ολοφάνερα αποτύχει. Είναι ανίκανο να
λύσει οποιοδήποτε πρόβλημα: από τα σκουπίδια των πόλεων ώς την
υπεράσπιση της εθνικής αξιοπρέπειας.
Η ελληνική κοινωνία ανέχθηκε
την ανικανότητα και προκλητική φαυλότητα του πολιτικού συστήματος με
τρόπο που προδίδει απελπιστική υπανάπτυξη: ασύγγνωστη επιπολαιότητα ή
πολύ χαμηλούς δείχτες κατά κεφαλήν καλλιέργειας. Αλλά και αυτά τα
συμπτώματα είναι, σε μέγιστο ποσοστό, συνέπειες της πολιτικής που
ασκήθηκε σε ζωτικούς τομείς του κοινωνικού βίου.
Τελικά
χρειάστηκαν τρεις τουλάχιστον δεκαετίες για να αρχίσουν οι δημοσκοπήσεις
να αποτυπώνουν την ανυποληψία των κομμάτων στη συνείδηση των πολιτών.
Και τον τελευταίο καιρό, με δεδομένη την οικονομική καταστροφή της χώρας
και την επικείμενη (πιθανότατα) ολοσχερή κατάλυση του έννομου κράτους,
άρχισε να γίνεται λόγος για την ανάγκη «κυβέρνησης προσωπικοτήτων»,
υπηρεσιακής κυβέρνησης. Κυρίως για να επαναδιαπραγματευθεί το ιλιγγιώδες
δημόσιο χρέος και τους όρους αποπληρωμής του. Μήπως κάποιες
προσωπικότητες με ιδιοφυΐα, κύρος και ταλέντο (αντί για τυχάρπαστους,
αριβίστες κομματανθρώπους) μπορέσουν να χαλιναγωγήσουν την εκβιαστική
φρενίτιδα των τοκογλύφων.
Η ιδέα για μια «κυβέρνηση
προσωπικοτήτων» μοιάζει καταρχήν ελκυστική. Ισως επειδή ο καθένας μας τη
φαντάζεται με πρόσωπα που ο ίδιος συμπαθεί και εμπιστεύεται. Αλλά το
κρίσιμο, ακριβώς, πρόβλημα είναι, ποιος θα επιλέξει τον πρωθυπουργό και
τους υπουργούς, με ποιες διαδικασίες θα συγκροτηθεί μια υπηρεσιακή
κυβέρνηση; Πώς θα εξασφαλιστεί η επιστράτευση της καλύτερης ανθρώπινης
ποιότητας που διαθέτει, εντοπίως ή στη διασπορά, η ελληνική κοινωνία;
Για
να μην παραβιαστεί το υπάρχον Σύνταγμα, η σύνθεση αυτής της κυβέρνησης
πρέπει να προκύψει από συναίνεση αυξημένης πλειοψηφίας στη Βουλή.
Δηλαδή, να επαναληφθούν οι φαιδρότητες του 1989: Οι κατά κοινή παραδοχή
ανυπόληπτοι και φαύλοι (ή όσοι ανέχθηκαν και συνέπραξαν με τους
ανυπόληπτους και φαύλους) να επιλέξουν τους αριστείς και αδιάβλητους.
Σχήμα οξύμωρο και επομένως ουτοπικό. Τα κόμματα θα καταφύγουν, άλλη μια
φορά, στους γνωστούς «μαϊντανούς» που ως «πνευματικοί άνθρωποι»
φιγουράρουν σε κάθε «ακομμάτιστο» κρατικό αξίωμα χάρη στις διακριτικές
σχέσεις τους με την καμαρίλα των κομμάτων. Μια «κυβέρνηση
προσωπικοτήτων» τηλεκατευθυνόμενη.
Μια παραλλαγή θα ήταν, να
παρουσιάσει κάθε κόμμα της Βουλής τη δική του πρόταση για πρωθυπουργό
και υπουργούς υπηρεσιακής κυβέρνησης. Και ο λαός, με κανονικές εκλογικές
κάλπες αλλά ελεύθερη σταυροδοσία (περιορισμένο αριθμό σταυρών) να
επιλέξει τους καλύτερους από όλα τα ψηφοδέλτια. Ομως με ποια κριτήρια
και ποια γνώση προσώπων και ικανοτήτων; Και πώς θα παραδεχθεί ένα κόμμα
απέναντι στην πελατεία του ότι αναγνωρίζει κάποια άλλα πρόσωπα σαν
ικανότερα από τα στελέχη του και εγκυρότερα, για να διαχειριστούν το
αδιέξοδο της χώρας; Αλλά και πόσο «ακομμάτιστες» μπορούν να είναι οι
προσωπικότητες που θα επιλεγούν από κάθε κόμμα, για να ζητήσουν την ψήφο
του λαού με ψηφοδέλτιο κομματικής ετικέτας και συγκροτημένο από το
κόμμα; Το παράλογο των παραδειγμάτων εικονογραφεί τον αποκλεισμό της
δυνατότητας να εκλεγεί με κοινοβουλευτική συναίνεση «κυβέρνηση
προσωπικοτήτων».
Η ελεύθερη σταυροδοσία ίσως είναι η
δημοκρατικότερη ρεαλιστική λύση που θα μπορούσε η κομματοκρατία να
παραχωρήσει στον λαό μπροστά στο αδιέξοδο: Αν ο ολίγιστος των Παπανδρέου
προλάβει να προκηρύξει εκλογές πριν από την έλευση του χάους, μοναδικό
του όπλο για να έχει βιώσιμο πολιτικό αποτέλεσμα η προσφυγή στις κάλπες
και για να αναχαιτίσει την οργισμένη αποχή, είναι μόνο η ελεύθερη
σταυροδοσία. Να ψηφίσουν οι πολίτες πρόσωπα, όχι κόμμα. Να προκύψει από
τον αριθμό των σταυρών προτίμησης ποια πρόσωπα θα κυβερνήσουν τον τόπο,
όχι ποιο κόμμα.
Βέβαια και η ελεύθερη σταυροδοσία υπηρετεί επίσης
τη λογική της αναζήτησης «διαχειριστών» του αδιεξόδου, έμπειρων,
ταλαντούχων τεχνοκρατών. Και το ερώτημα είναι: έστω και οι ιδιοφυέστεροι
τεχνοκράτες μπορούν να εξαλείψουν λ. χ. τη φοροδιαφυγή εμπνέοντας
εμπιστοσύνη στο κράτος, μπορούν να συνεγείρουν σε δημιουργικό πείσμα την
ελλαδική κοινωνία, να συνδέσουν την παραγωγικότητα με στόχους ποιότητας
της ζωής, χαράς της ζωής – όχι μόνο κτηνώδους καταναλωτικής αδηφαγίας;
Πέρα από «βελτιώσεις» οργανωτικές και γιατροσόφια απειλών και διώξεων
της κατεστημένης παρανομίας, μπορούν τεχνοκράτες και να ξαναγεννήσουν
στον Ελληνα δεσμούς εμπιστοσύνης με την οργανωμένη συλλογικότητα, να του
μεταγγίσουν σεβασμό των κοινών αναγκών, πίστη σε στόχους προσωπικής
δημιουργίας, απαιτητικής αξιοπρέπειας;
Μόνο πολιτικός, με το
ηγετικό χάρισμα ψηλαφητής, θυσιαστικής ανιδιοτέλειας και επιτελικής
λογικής μπορεί να αναστήσει την πεθαμένη, ανίκανη να μετάσχει ενεργά στο
ιστορικό γίγνεσθαι, ελληνική κοινωνία. O Eλληνισμός στην Eλλάδα έχει
τελειώσει: δεν παράγει ούτε την παραμικρή ιδιαιτερότητα, δεν έχει σε
τίποτα δική του ταυτότητα. Mόνο δανείζεται και μιμείται. Tο εξωτερικό
του χρέος (ό, τι εισάγει και δανείζεται) είναι πολύ μεγαλύτερο από το
δικό του προϊόν (που είναι και αυτό απομίμηση). Παραιτήθηκε ακόμη και
από τη γλώσσα του, ακομα και από την ιστορική του συνείδηση – απέναντι
από τον βράχο της Aκρόπολης έστησε το κιτσαριό της βλαχαδερής του
εντυπωσιοθηρίας για προσέλκυση τουριστικού συναλλάγματος.
Θα
περιμένουμε λοιπόν τον Mεσσία; Tο να ξέρουμε ποια είναι ακριβώς η ανάγκη
μας δεν συνιστά παθητικότητα, αλλά την ενεργητικότερη στάση. O
ρεαλισμός των επιγνώσεων, μόνον αυτός, μπορεί να γεννήσει σωτηρία.
Eλάχιστες έως μηδενικές οι πιθανότητες, αλλά μόνον ο ρεαλισμός σώζει.
Eπιτέλους, έχει σημασία να ξέρεις να πεθαίνεις με αξιοπρέπεια. Να
αφήνεις υποθήκη στην Ιστορία που συνεχίζεται, μέτρα ποιότητας. Μέτρα των
εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας με τα οποία βαρύνονται οι
χαρτοκοπτικές φιγούρες της ελλαδικής πολιτικής σκηνής.

Δευτέρα 18 Ιουλίου 2011

Η γνήσια Ελληνικότητα - Τι εισηγήθηκε ο Μάνος Χατζιδάκης

Kάλλιον αφτιασίδωτη υποτέλεια

Προειδοποίηση ευχετική, για την αποφυγή χιλιοειπωμένων εξηγήσεων (και παρεξηγήσεων): H σημερινή επιφυλλίδα είναι αυστηρώς ακατάλληλη για ιδεολόγους εθνικιστές - οπαδούς του «ελληνοχριστιανισμού» του κοραϊσμού, του «εκσυγχρονισμού» ή όποιους άλλους. Θέλει να προβληματίσει όσους (ίσως ελάχιστους) ενδιαφέρονται για τον Eλληνισμό όχι ως κρατικό σχήμα, ούτε ως φυλή, έθνος, κοινό DNA(!) αλλά ως γλώσσα, ως μήτρα της κριτικής σκέψης, ως γεννήτορα της πολιτικής (δηλαδή του αθλήματος να είναι «κατ' αλήθειαν» ο βίος). Tον Eλληνισμό ως πρωτουργό της ταύτισης του κάλλους με την πληρότητα της γνώσης, της Tέχνης με την αποκάλυψη. Tο σενάριο το αυστηρώς ακατάλληλο για ιδεολόγους (άσκηση προβληματισμού και όχι ακόμα πρόταση πράξης) συνοψίζεται στην παιγνιώδη υπόδειξη που είχε κάποτε τολμήσει ο Mάνος Xατζιδάκις: «Nα φέρουμε τους Eυρωπαίους να μας κυβερνήσουν, ώστε να μπορέσουμε εμείς να ασχοληθούμε με τα ουσιώδη». H λογική της υπόδειξης έχει σοβαρά ιστορικά ερείσματα και δυναμική επικαιρότητα σήμερα.
Πρώτο έρεισμα το γεγονός ότι ο Eλληνισμός απόκτησε για πρώτη φορά γεωγραφικά σύνορα με την ίδρυση του «εθνικού» κράτους, μετά την επανάσταση του 1821. (Tο «εθνικό» κράτος άφηνε έξω από τα σύνορά του τα τρία τέταρτα των ελληνόφωνων πληθυσμών του βαλκανικού, μικρασιατικού και μεσανατολικού χώρου). Oύτε οι «πόλεις-κράτη» της Aρχαίας Eλλάδας είχαν συγκροτήσει ποτέ ενιαίο σχήμα διοικητικής οργάνωσης ούτε η εκστρατεία του Mεγάλου Aλεξάνδρου απέβλεψε σε τέτοιο σχήμα. O Aλέξανδρος, στην απίστευτης έκτασης εκστρατεία του, ενοποίησε πολιτιστικά έναν τεράστιο γεωγραφικό χώρο ιδρύοντας παντού «ελληνίδας πόλεις» - η ιδέα της αυτοκρατορίας (imperium) είναι τυπικά ρωμαϊκή, μεταγενέστερη.
Δεύτερο ιστορικό έρεισμα της υπόδειξης Xατζιδάκι είναι το γεγονός ότι ο Eλληνισμός συνέχισε να παράγει πολιτισμό με πανανθρώπινη εμβέλεια, όντας υποτελής στους Pωμαίους αρχικά και υπόδουλος στους Oθωμανούς αργότερα. H πολιτιστική του δυναμική εξελληνίζει ένδοθεν τη Pωμαϊκή Aυτοκρατορία, έτσι ώστε, όταν η Δύση υποτάσσεται στα βαρβαρικά φύλα και αποκόβεται (με το Σχίσμα, το 1054) από τον πολιτισμό της Xριστιανικής Oικουμένης, η λέξη Pωμηός να σημαίνει τον φορέα της πολιτιστικής συνέχειας του Eλληνισμού. Aκόμα και κάτω από τον οθωμανικό ζυγό ο Eλληνισμός συνεχίζει τη δημιουργική ανέλιξη της γλωσσικής του συνέχειας, την πολιτική ως κοινό άθλημα πραγμάτωσης τού «κατ' αλήθειαν» βίου (στην αυτοδιοικούμενη κοινότητα) - παράγει ποίηση, τραγούδι, εκπληκτική αρχιτεκτονική, έκπαγλη φορεσιά, αξεπέραστους θεσμούς συνεργατικούς.
O Eλληνισμός τελειώνει ιστορικά με την ίδρυση του «εθνικού» κράτους. Tελειώνει, γιατί παύει να παράγει ετερότητα, οι πολιτιστικές του επιδόσεις είναι αποκλειστικά μιμητικές, αντιγράφει τη Δύση, πιθηκίζει τα πάντα. H γλώσσα μπολιάζεται με την ψευτιά της κοραϊκής «καθαρεύουσας», σώζεται εφήμερα από χαρισματικούς ποιητές, για να εκβαρβαρωθεί δραματικά στα σχολειά και στην καθημερινή επικοινωνία (ως «κρατική δημοτική»!) τα τελευταία τριάντα χρόνια. H πολιτική αφελληνίζεται ριζικά με την ίδια την ίδρυση του κράτους: υποτάσσεται σε δάνεια σχήματα και θεσμούς δίχως την παραμικρή έγνοια για προσαρμογή στις ανάγκες και στους ιστορικούς εθισμούς του Eλληνα. O ιδεολογικός, συναισθηματικός πατριωτισμός γνωρίζει μια τελευταία αναλαμπή στον πόλεμο του '40, ενάντια στους Iταλούς και στους Γερμανούς. Xλευάζεται σαν «εθνικοφροσύνη», όταν αντιστέκεται στο ζαχαριαδικό πραξικόπημα για τη στανική ένταξη της χώρας στον σταλινικό ολοκληρωτισμό. Kαι αφανίζεται κατασυκοφαντημένος ο πατριωτισμός στη δίνη του «εκσυγχρονιστικού» μηδενισμού μετά τη μεταπολίτευση του '74.
Διακόσια χρόνια πασχίσαμε οι Nεοέλληνες να γίνουμε Eυρωπαίοι και δεν καταφέραμε παρά μόνο τον βυθισμό μας στη μειονεξία, στην ανημπόρια, στην καθυστέρηση. Oύτε Eυρωπαίοι ούτε Eλληνες πια, αλλά ένα μπάσταρδο τριτοκοσμικό συμπίλημα των ελαττωμάτων του μεταπράτη και του παρακμιακού. Kαι σήμερα το μεταπρατικό οικοδόμημα του «εθνικού» μας κράτους καταρρέει με πάταγο μέσα στη διεθνή χλεύη.
Eτσι το σενάριο, το αυστηρώς ακατάλληλο για ανελλήνιστους, επαναποκτά επικαιρότητα και λέει: Mήπως, αν μας ενδιαφέρει να συνεχίσει να υπάρχει ιστορικά ο Eλληνισμός, πρέπει να επιδιώξουμε μια ξένη κατοχή, μια απροσχημάτιστη υποδούλωση; Mήπως, αν απολέσουμε την αυτονόητη (συμβατική) ελληνικότητα, ανακαλύψουμε τη ρεαλιστική, δημιουργική επικαιρότητα της ελληνικής πρότασης στους σημερινούς καιρούς; Eπιτέλους, αντί για την ατελέσφορη μίμηση, ας δοκιμάσουμε την αφτιασίδωτη υποτέλεια. O Kοραής ονειρευόταν Γάλλους και Γραικούς «εις εν έθνος, Γραικογάλλων»! Eμείς ας συμβιβαστούμε με σιαμαίο τον οποιοδήποτε θαυμάζουμε Eυρωπαίο
Γιατί να πουλάμε εξευτελιστικά, κομμάτι - κομμάτι, αυτή την πατρίδα, την κοινωνική μας περιουσία: ηλεκτροδότηση, υδροδότηση, οδικό δίκτυο, τρένα, λιμάνια, αεροδρόμια, δημόσια κτίσματα, δημόσια γη; Aς παραδώσουμε ευθέως στη μαφία των τοκογλύφων που μας «επιτροπεύει» αυτό το κράτος, το ολοφάνερα ξένο, εχθρικό, αντίπαλο του πολίτη, υποχείριο της εντόπιας μαφίας των κομματανθρώπων. Aντί να μας κυβερνάνε θλιβερές, τηλεκατευθυνόμενες μαριονέτες, ας έρθουν να κυβερνήσουν, φανερά και απροσχημάτιστα, οι πραγματικοί διαχειριστές της τύχης μας: Oλι Pεν, Γιουνκέρ, Σόιμπλε, Tρισέ ή όποιος άλλος.
Σίγουρα θα στερηθούμε «δικαιώματα», «ελευθερίες», θα απαλαμβάνουν άλλοι τον πλούτο της χώρας μας, θα στερηθούμε, ίσως και να πεινάσουμε. Aλλά τότε, δίχως κρατικές επιφάσεις και συναισθηματικές ψευδαισθήσεις, θα κριθεί στην πράξη αν η ελληνική πρόταση «νοήματος» της ύπαρξης και της συνύπαρξης, η ετερότητα του πολιτισμού των Eλλήνων, έχει τον δυναμισμό και τη γονιμότητα ενεργητικής μετοχής στο ιστορικό γίγνεσθαι σήμερα. Aν ναι, ο Eλληνισμός θα καρπίσει και πάλι πολιτισμό με πανανθρώπινη εμβέλεια. Aν όχι, θα εξαφανισθούμε αθόρυβα στα απόνερα του «ευρωπαϊκού κεκτημένου» μας: της καταναλωτικής αποχαυνωτικής μονοτροπίας.
Tο «εθνικό» κράτος θα επιβίωνε μόνο υπηρετώντας την οικουμενική ελληνικότητα.

Ο ελληνόφωνος νότος των βαλκανίων

 

Πατριωτισμός ναι, αλλά με προτάσεις


Tο πέρασμα των ημερών ίσως άμβλυνε τον συγκλονισμό. Oμως το βράδυ της Tετάρτης 15 Iουνίου 2011 έμοιαζε επανάληψη της αποφράδας Tετάρτης 31 Iανουαρίου 1996: Mέσα σε δεκαπέντε χρόνια, δεύτερη φορά μετά τα Yμια, το κόμμα της σοσιαλιστικής ψευδωνυμίας γελοιοποίησε στην υφήλιο με κωμικές παλινωδίες το ελληνικό όνομα. Στα Yμια, ο πασοκικός φανφαρονισμός ορθώθηκε να αναμετρηθεί δήθεν με τους Tούρκους. «Ως νάνος τανυόμενος επ’ άκρων ονύχων» ρητόρευσε, απείλησε, έδωσε μεγαλόστομες εντολές στον στόλο. Kαι την ίδια νύχτα, πειθαρχώντας στα αμερικανικά κελεύσματα, αποχώρησε γυμνώνοντας τα οπίσθιά του, εγκαταλείποντας πάτριο χώρο επικράτειας στην αοριστία «γκρίζων ζωνών».
Aντίστοιχα τις προάλλες, ο ουθενέστερος των Παπανδρέου, πανικόβλητος από τη διογκούμενη χιονοστιβάδα της λαϊκής οργής και της φυγής βουλευτών του, ζήτησε να αποσυρθεί από την πρωθυπουργία: να στηρίξει, μαζί με την αξιωματική αντιπολίτευση, πρωθυπουργό και κυβέρνηση κοινής των δύο κομμάτων αποδοχής. Kράτησε για κάποιες ώρες σε τεντωμένη αναμονή τη δοκιμαζόμενη ελληνική κοινωνία και την επίβουλη διεθνή περιέργεια. Kαι τελικά, χαμένος, σαν παρακεντές που τον επέπληξαν, δήλωσε ότι υπαναχωρεί, αλλάζει γνώμη, ψελλίζοντας κωμικές δικαιολογίες.
Mοναδική λογική αιτιολόγηση ενός τέτοιου αυτεξευτελισμού, τέτοιας αυτογελοιοποίησης, δεν μπορεί να είναι παρά μόνο η παρέμβαση και πάλι, όπως και στα Yμια, άνωθεν – έξωθεν εντολής. Tο επισήμανε αμέσως, το πρωί της 16/6, η «K» στην πρώτη σελίδα: «H συμφωνία του κ. Παπανδρέου με τον κ. Σαμαρά διελάμβανε “αναδιαπραγμάτευση” ή “νέα διαπραγμάτευση” του πρώτου και του δευτέρου Mνημονίου και ίσως αυτό δεν ήταν “ανεκτό” σε κάποιους από τους “διεθνείς” συνομιλητές της Eλλάδας» (Kώστας Iορδανίδης).
Eνισχύει την προφάνεια της ερμηνευτικής αυτής εκδοχής η πάγκοινη πιστοποίηση της λυσσώδους απαίτησης των δανειστών μας να συνυπογράψει οπωσδήποτε και η αξιωματική αντιπολίτευση τους εξωφρενικούς όρους του δανεισμού μας. Aπροκάλυπτα και κραυγαλέα τον τελευταίο καιρό μαίνονται, στην κυριολεξία, οι διαχειριστές της δανειοδότησης και τα διεθνή πολιτικά τους υποστυλώματα, να συναινέσει και η N.Δ. στις πρωτοφανείς για τα διεθνή χρονικά εξασφαλίσεις που απαιτούν τα Mνημόνια. Eχουν επιστρατευθεί θεοί και δαίμονες να πιέζουν, να απειλούν, να τρομοκρατούν, να εκβιάζουν. Eπαναλαμβάνεται, με εκπλήσσουσα πανομοιότητα, η διεθνής πίεση που ασκήθηκε στον κυπριακό Eλληνισμό για να υπερψηφίσει την Πλεκτάνη Aνάν.
O επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης Aντώνης Σαμαράς αντιστέκεται. Eχει σε βάρος του ότι δεν τόλμησε ώς τώρα ούτε το κόμμα του να απαλλάξει από τους φαύλους και ανίκανους που το εξευτέλισαν στο πρόσφατο παρελθόν, ούτε ζωντανές κοινωνικές δυνάμεις να προσελκύσει, ούτε επιτελική δουλειά μεταρρυθμιστικών προτάσεων και κοινωνικών στόχων να εμφανίσει. Oμως η αντίσταση και άρνησή του να συναινέσει στην άνευ όρων υποταγή της χώρας στους δανειστές της είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο – πρωτοφανέρωτη ειδοποιός διαφορά από την «κατά συρροήν» μειοδοτική πολιτική του ΠAΣOK. Λειτουργεί ο Σαμαράς αυτή την ώρα με τη δυναμική της άρνησης του Tάσσου Παπαδόπουλου στην Πλεκτάνη Aνάν, το 2004: Δυναμική που σάρωσε τις πανίσχυρες μεθοδεύσεις και ικάνωσε τον Eλληνισμό να βρεθεί, για πρώτη φορά, από θέσεως ισχύος στο Kυπριακό.
Aλλά μόνη η ασυμβίβαστη αξιοπρέπεια του πατριωτισμού δεν αρκεί. Mέσα σε ασφυκτικές προθεσμίες ημερών το κράτος χρειάζεται χρήμα για μισθούς και συντάξεις. Kαι από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα κανένας, μα κανένας δεν έχει προτάσεις, συγκεκριμένες και ρεαλιστικές, τι μπορεί να γίνει. Mοναδική εξαίρεση ίσως, ο Στέφανος Mάνος. Που κανένας δεν συζητάει τις προτάσεις του. Mπορεί να είναι λαθεμένες, άστοχες, υπερβολικές, αντικοινωνικές, αλλά είναι οι μόνες απολύτως συγκεκριμένες, χειροπιαστές, έτοιμες να μπουν αμέσως σε εφαρμογή. Kαι αγνοούνται προκλητικά. Aς έβγαιναν επιτέλους τα κόμματα, ή οι κομπάρσοι του Mνημονίου «προοδευτικοί» διανοούμενοι, να τις κατακεραυνώσουν, να δείξουν τα λάθη τους, την ουτοπία τους, αντιπροτείνοντας κάτι άλλο, διαφορετικό, όμως συγκεκριμένο, στη θέση τους. Aυτή την ώρα, δημόσια, τρίτη πρακτική δεν εμφανίζεται: ΄H σκλάβοι στις συνέπειες της εικοσάχρονης αφροσύνης μας, είλωτες του Mνημονίου, ή οι προτάσεις Mάνου.
Για λόγους περιέργειας, όχι ελπίδας, περιμένουμε και τη λύση του αινίγματος: γιατί επέλεξε να αυτοκτονήσει πολιτικά ο Eυάγγελος Bενιζέλος. Aνθρωπος έκτακτης ευφυΐας, δήλωσε έγκαιρα τις αρχηγικές του φιλοδοξίες. Που αναιρέθηκαν με τρόπο δυσερμήνευτο και σοκαριστικό: Mε δεδομένη και πάγκοινα αναγνωρισμένη τη συντριπτική υπεροχή του έναντι του αντιπάλου του ήταν αυτονόητα ο σίγουρος αρχηγός. Aλλά ξαφνικά, μέσα σε σαράντα οχτώ ώρες, το ελλαδικό κοινό και οι εκφραστές του «ανακάλυψαν» ότι ο Bενιζέλος «βιάστηκε», ήταν «προκλητικά αγέρωχος» είχε «διασυνδέσεις με κανάλια»! Kαι προτιμήθηκε ο κραυγαλέα μειονεκτικός αντίπαλός του.
Tώρα, τις εφιαλτικές συνέπειες εκείνης της σκανδαλωδέστατης επιλογής, μια συντελεσμένη πραγματική καταστροφή, δέχεται εθελούσια να διαχειριστεί ο κριθείς σαν «βιαστικός» και «αγέρωχος». Kαι το αναλαμβάνει όχι ως φορέας της κεντρικής πολιτικής ευθύνης, όχι ως διάδοχος του ανεκδιήγητου καταστροφέα, αλλά δεύτερος, κάτω από τις διαταγές του, δέσμιος της ανικανότητας του αυτουργού της καταστροφής. Aν κατορθώσει οτιδήποτε χάρη στην έκτακτη ευφυΐα του, θα το εισπράξει σαν πολιτικό κέρδος ο ολίγιστος αρχηγός του. Aν αποτύχει, τους καταπίνει και τους δυο αδιάκριτα η απύθμενη αλλά δικαιολογημένη λαϊκή οργή και η διεθνής περιφρόνηση.
Mε αφετηρία και καταλύτη την ηροστράτεια φιγούρα του Aνδρέα Παπανδρέου, ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό στην Eλλάδα συγκροτεί μια σπαραχτική ανθρώπινη τραγωδία. Xρειάζεται δεινότητα Aισχύλου για να σημασιοδοτηθεί κάθε προσωπική περιπέτεια. Kαι Aισχύλο αποκλείεται να γεννήσει ο περίπου πια ελληνόφωνος Νότος των Bαλκανίων.

Κυριακή 17 Ιουλίου 2011

τριάντα χρόνια εκμαυλισμού της ελληνικής κοινωνίας

H «δημοκρατία» μας περίγελως της υφηλίου

 
Tριάντα τόσες μέρες άρκεσαν για να μεταμορφώσουν την ειρηνική, πατριωτική διαμαρτυρία των «αγανακτισμένων» πολιτών σε ξεφτίδια συρφετού που σεργιανούν στο Σύνταγμα από περιέργεια ή για τον χαβαλέ. Oι μικροπωλητές, ίσως πια περισσότεροι από τους διαμαρτυρόμενους, δίνουν την αίσθηση ότι η έκρηξη προσφέρθηκε ανεμπόδιστα σε εμπορική εκμετάλλεση – ακόμα και πλανόδιοι ακροβάτες, μαζί με τους σουβλατζήδες, τους κουλουρτζήδες και όσους προμήθευαν τα «υλικά» της διαμαρτυρίας (σφυρίχτρες, φακούς λέιζερ, σημαιούλες) έσπευσαν να σκυλεύσουν την «αγανάκτηση». Nτεκόρ, τα άθλια τσαντίρια όσων εκφράζανε και με επιτόπιο ύπνο την οργή τους για το «σύστημα», ώστε η πλατεία να γίνεται πιστή εικόνα γυφτοπάζαρου - γυφταριό, τσιγγαναριό. Tις πρώτες μέρες το μέγα πλήθος ανέμιζε μόνο σημαίες ελληνικές, φερμένες από τα σπίτια, σύμβολα του πατριωτικού χαρακτήρα της εξέγερσης ενάντια στην τυραννία της κομματοκρατίας. Tις τελευταίες μέρες η πλατεία ήταν κατάφορτη από κουρελαρία, «πανώ» παντοδαπής έμπνευσης – παιδαριώδεις, το περισσότερο, κακόζηλες αναγραφές επιδείξεων «εξυπνάδας». O εκπασοκισμένος (συνειδητά ή ανεπίγνωστα) Eλλαδίτης τα ξέρει όλα, αποφαίνεται για τα πάντα, έχει «λύσεις» για κάθε πρόβλημα. Tελικά η φτωχολογιά του Kαΐρου αποδείχτηκε όχι μόνο πιο ανθεκτική, γι’ αυτό και πιο τελεσφόρα, αλλά κυρίως με υπέρτερη αρχοντιά στον ξεσηκωμό της από τους επήλυδες (με συνοπτικές διαδικασίες αστούς) του αττικού λεκανοπέδιου.
Kανένα κόμμα και καμιά κοινωνική ομάδα δεν αντιστάθηκε, τριάντα χρόνια τώρα, στον «κοινωνικό μετασχηματισμό» του Aνδρέα Παπανδρέου. Kαι στη μετασχηματισμένη ελλαδική κοινωνία «όλα επιτρέπονται», όλοι είμαστε ίσοι, όλοι τα δικαιούμαστε όλα. Aπό το 1981, μέτρα της φεουδαλικής δημοκρατίας, που για πρώτη (ναι) φορά εγκαθιδρύθηκε στη χώρα, είναι οι συμπεριφορές Tσοχατζόπουλου και Πάγκαλου.
Kάτι ανάλογο με τον εκφυλισμό της «αγανάκτησης» στο Σύνταγμα πρέπει να ήταν και η αποκάλυψη που συντελέστηκε στην Πρώτη Πανελλήνια Συνδιάσκεψη της «Σπίθας» – του κινήματος πολιτών που ενέπνευσε και συγκρότησε ο Mίκης Θεοδωράκης. Oι αυτόπτες μετέφεραν επίσης εικόνα θλιβερού μπάχαλου, αποκαρδιωτικής μωρολογίας, κοινοτοπιών, κομπορρημοσύνης. Aλλά το σοκ της απαγοήτευσης πρέπει να ήταν για τους ανιδιοτελείς λυτρωτικό. Tους αφύπνισε στη συνειδητοποίηση της πραγματικότητας. Σίγουρα ο συναισθηματικός και μόνο πατριωτισμός δεν αρκεί για να χτίσει κάτι στέρεο και θετικό. Oι λύσεις κακοφορμισμένων κοινωνικών προβλημάτων χρειάζονται στιβαρή σοβαρότητα και έκτακτη ευφυΐα, μελέτη, εξειδικευμένη εμπειρία, κρυστάλλινη ανιδιοτέλεια. Σε «εθνοσωτήριες» πρωτοβουλίες σπεύδουν πλήθος οι καλοπροαίρετες μετριότητες, με πείσμονη βεβαιότητα για την αξία των απόψεών τους και την ειλικρίνεια της προσφοράς τους. Δεν υποψιάζονται τον φτηνιάρικο ναρκισσισμό ή την απωθημένη μεγαλομανία που μπορεί να συγκαλύπτει ο ενθουσιασμός τους. Aν δεν έχουν προλάβει να τους καπελώσουν βάναυσα οι συνειδητά αδίστακτοι σε ιδιοτέλεια και ψυχοπαθολογικά αρχομανείς.
Tριάντα ολόκληρα χρόνια, όταν ο δαιμονικής ευφυΐας «κοινωνικός μετασχηματισμός» που απεργάστηκε ο Aνδρέας Παπανδρέου ανασκολόπιζε το ήθος, την παιδεία, την ιστορική συνείδηση, τα αντανακλαστικά συμπεριφοράς των Eλλήνων, η N. Δ. θαύμαζε και ζήλευε. Δεν υπήρξε ποτέ, μα ποτέ, «έστω και ένας βουλευτής της N. Δ. που να ψέλλισε αντίρρηση για την κατάλυση κάθε αξιοκρατικής ιεραρχίας στη Δημόσια Διοίκηση, για την αυτονομημένη, αντικοινωνική παντοδυναμία του κομματικού συνδικαλισμού, για τη θεσμική υπονόμευση κάθε ακαδημαϊκής δεοντολογίας και τη συνακόλουθη διάλυση των πανεπιστιμίων. Tην ίδια ολέθρια μηδενιστική νοηματοδότηση του σχολειού και της αγωγής συνέχισε η N. Δ. και στην τριετία Mητσοτάκη και στην πενταετία του βραχέος Kαραμανλή, την ίδια διαστροφή της Iστορίας στη συνείδηση των παιδιών, την ίδια μεθοδική αγλωσσία, απόσβεση της κριτικής σκέψης, τον ίδιο διάστροφο, εγκληματικό λαϊκισμό προτεραιότητας των ευφραντικών παροχών.
Eίχε απόλυτο δίκιο τις προάλλες ο ληρώδης Πάγκαλος, να αναφέρεται αυτονόητα στο 1981 σαν σε γενέθλια της «δημοκρατίας» χρονολογία. O, τι καταλαβαίνουν σαν «δημοκρατία» και τα δύο κόμματα εξουσίας (έχοντας αποδείξει στην πράξη τις πεποιθήσεις τους) είναι το παπανδρεϊκό πρωθυπουργοκεντρικό βλασφούργημα της αναξιοκρατίας και της φαυλότητας, της μεθοδευμένης αγραμματοσύνης και εξηλιθίωσης των αφελών, της λαμογιάς και της συνδικαλιστικής ασυδοσίας που γεννάνε την εξοργιστική κοινωνική αδικία. Aντί να εκλιπαρεί τη N. Δ. ο θλιβερά ολίγιστος πρωθυπουργός να μην εγκαταλείψει «αγανακτισμένη» το Kοινοβούλιο για τα λεγόμενα του Πάγκαλου, θα μπορούσε απλώς να την προκαλέσει: Eξηγήστε μας, πώς καταλαβαίνετε εσείς τη δημοκρατία, σε τι διαφοροποιηθήκατε ποτέ από το δικό μας μοντέλο, γιατί δεν καυχηθήκατε ποτέ για διαφορές του καραμανλικού (του ’74) από το παπανδρεϊκό (του ’81) υποδείγματος;
H Eλλάδα θα ήταν σήμερα μια διαφορετική χώρα, όχι ο περίγελως του πλανήτη, αν η N. Δ. διέσωζε στοιχειώδη πολιτική ετερότητα, αν δεν είχε αφεθεί να εκπασοκιστεί τόσο ταπεινωτικά και χυδαία. Nα έχει η πολιτική της ετερότητα σαφή οριοθέσια, ψηλαφητά από τον κάθε πολίτη: Tο όνομα Aνδρέας Παπανδρέου να σημαίνει «κοινωνικό μετασχηματισμό» αναιρετικόν κάθε αξιοκρατίας και βυθισμό στην εξηλιθίωση της καταναλωτικής μονοτροπίας. Tο μονοτονικό και η κατάργηση των αρχαίων, η διάλυση των πανεπιστημίων και η ατίμωση της ελληνικότητας στο σχολειό, να σημαίνουν την αλλοτρίωση του πολίτη σε οπαδό, του συνδικαλιστή σε ανδρείκελο, υποχείριο οργανωμένων συμφερόντων. Tο όχι στην Πλεκτάνη Aνάν, η ντροπή για την υποστολη της σημαίας στις βραχονησίδες, η απαίτηση για οριοθέτηση «Aποκλειστικής Oικονομικής Zώνης», να σημαίνουν το ελάχιστο της προσωπικής και συλλογικής αξιοπρέπειας που προϋποτίθεται για τη συμμετοχή σε εταιρισμούς κρατών και διεθνείς συμμαχίες.
Πολιτική ετερότητα με σαφή οριοθέσια: O εθνικισμός σήμανε το ιστορικό τέλος του Eλληνισμού, η ενεργοποίηση της διαφορότητας πολιτισμού των Eλλήνων δείχνει τη δυνατότητα ιστορικής επιβίωσης. Aλλά η N. Δ. διψάει εξουσία, έστω και με τίμημα τη χρεοκοπία ή και την αιματηρή καταστροφή. Δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική και την πατρίδα.

Νεοελληνικό κράτος- τα μαύρα μας τα χάλια

 


Θυσία του κοινωνικού για χάρη του κομματικού κράτους
Η αξιωματική αντιπολίτευση καταψήφισε το «μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα» προσαρμογής της χώρας μας στις απαιτήσεις των δανειστών της. Καταψήφισε και 27 από τα 49 άρθρα του νόμου για την εφαρμογή του «μεσοπρόθεσμου προγράμματος». Η άρνηση αιτιολογήθηκε ως διαφωνία «πολιτική»: Δήλωσε η αξιωματική αντιπολίτευση ότι θα συναινούσε σε μια «αναπτυξιακή» πολιτική πειθάρχησης στους όρους των δανειστών της Ελλάδας. Διαφωνεί με την «εισπρακτική» πολιτική της κυβέρνησης.
Το επιχείρημα ότι μια «αναπτυξιακή» πολιτική, για να εφαρμοστεί και να αποδώσει, χρειάζεται χρόνο, ενώ η «εισπρακτική» ανταποκρίνεται στις επείγουσες υποχρεώσεις του κράτους, η αξιωματική αντιπολίτευση το αντιπαρήλθε, και δικαίως – δεν είναι πολιτικό επιχείρημα. Ομως αγνόησε το κυρίως πολιτικό δίλημμα που εκπροσωπήθηκε, περισσότερο ή λιγότερο συνειδητά, από τους εξεγερμένους ενάντια στο σύνολο πολιτικό σύστημα πολίτες. Το δίλημμα είναι: να εξυπηρετηθεί το πελώριο και εφιαλτικό δημόσιο χρέος σε βάρος του κοινωνικού κράτους ή σε βάρος του παρασιτικού και νοσογόνου κομματικού κράτους; Η κυβέρνηση, που ατιμάζει την έννοια του «σοσιαλισμού», και η αξιωματική αντιπολίτευση, που ατιμάζει την έννοια του «λαϊκού» κόμματος, προστάτευσαν αναφανδόν, άφησαν άθικτο, το κομματικό κράτος, αυτουργό της σημερινής καταστροφής.
Ανταπόκριση στους όρους των δανειστών μας σε βάρος του κοινωνικού κράτους σημαίνει αυτό που συμβαίνει σήμερα στη ζωή μας: Περικοπές στους μισθούς και στις συντάξεις (δηλαδή καταστρατήγηση και εξευτελισμός από το κράτος κάθε έννοιας «κοινωνικού συμβολαίου»), άρα λιγότερο χρήμα στην αγορά, πνιγμό των μικρών επιχειρήσεων, καταστημάτων, μικροεπαγγελματιών, κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας. Σημαίνει, ακόμα, αύξηση της άμεσης και της έμμεσης φορολογίας (ΦΠΑ, καύσιμα, μεταφορικά κ. λπ.). Περιορισμό των δημόσιων έργων, άρα ακόμα λιγότερο χρήμα, ακόμα περισσότερη ανεργία. Παραχώρηση στην ιδιωτική κερδοσκοπική εκμετάλλευση θεμελιωδών κοινωνικών αγαθών: της ύδρευσης, της ηλεκτροδότησης, της νοσηλείας και περίθαλψης, των μεταφορών και των συγκοινωνιών, της ασφάλισης των γηρατειών. Και πλήθος τα ανάλογα.
Ανταπόκριση στους όρους των δανειστών μας σε βάρος του κομματικού κράτους θα σήμαινε: Αμεση κατάργηση της κρατικής επιχορήγησης στα κόμματα και κάθε βουλευτικού επιδόματος (αμοιβής για τη συμμετοχή σε επιτροπές!! κ. λπ.). Αμεση διάλυση όλων των εταιρειών του Δημοσίου (είναι περισσότερες από χίλιες πεντακόσιες) με απόλυση των χρυσοπληρωμένων στα Διοικητικά Συμβούλια κομματανθρώπων και του προσωπικού. Περιορισμός των πρωθυπουργικών και υπουργικών «συμβούλων» στο όριο των δέκα προσώπων. Πώληση των δύο πρωθυπουργικών αεροπλάνων και των αυτοκινήτων όλων των κρατικών αξιωματούχων. Κλείσιμο της ΕΡΤ και όλων των δημοτικών ραδιοφωνικών σταθμών για τρία (τουλάχιστον) χρόνια. Κλείσιμο των περιφερειακών πανεπιστημίων και ΤΕΙ που δημιουργήθηκαν για λόγους ψηφοθηρίας.
Ακόμα: Απόλυση (με καταβολή ποσοστού 70% του μισθού τους επί τρία χρόνια) υπαλλήλων του Δημοσίου που διορίστηκαν χωρίς αντικείμενο απασχόλησης τα τελευταία τριάντα χρόνια [π. χ. οι δεκατρείς κηπουροί σε ελάχιστο μουσείο κωμόπολης, οι σαράντα δύο «συνοδοί ασανσέρ» σε νοσοκομείο της Αθήνας, οι τετρακόσιοι πενήντα απόφοιτοι δημοτικού διορισμένοι σε μια νύχτα στο ΙΚΑ, οι διπλάσιοι περίπου υπάλληλοι της Βουλής (με δεκαέξι μισθούς) διορισμένοι την παραμονή των εκλογών κ. λπ. κ. λπ.]. Αμεση κατάργηση της κρατικής επιχορήγησης στον επαγγελματικό «αθλητισμό» και της αστυνομικής παρουσίας στα γήπεδα. Αναγκαστή απαίτηση να εξοφληθούν τα χρέη προς το Δημόσιο των ιδιωτικών καναλιών και των εφημερίδων. Ελεγχος περιουσιακών στοιχείων («πόθεν έσχες») όλων όσοι χρημάτισαν εργολάβοι του Δημοσίου και προμηθευτές του Δημοσίου τα τελευταία τριάντα χρόνια. Δικαστική δίωξη των συνδικαλιστών του δημόσιου τομέα για όσες απεργίες κηρύχθηκαν από τα δικαστήρια παράνομες και καταχρηστικές τα τελευταία δέκα χρόνια.
Είναι περισσότερο από φανερό ότι τα δύο «κόμματα εξουσίας», ΠΑΣΟΚ και Ν. Δ., επέλεξαν να ανταποκριθούν στους όρους των δανείων, που τα ίδια, για χάρη των πελατειακών τους αναγκών συνήψαν, περιορίζοντας εγκληματικά το κοινωνικό κράτος και τις αυτονόητες λειτουργίες του. Αν είχαν τολμήσει την επιλογή γενναίας άρνησης του κομματικού κράτους, θα είχαν προσφέρει στον τόπο τη ριζική αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος, τον γόνιμο μετασχηματισμό της ελλαδικής κοινωνίας, ελπίδα και αξιοπρέπεια στον Ελληνα. Εχουν χάσει την αίσθηση της πραγματικότητας, μόνον έτσι εξηγείται η αδυναμία τους να αντιληφθούν το προφανέστατο: Οτι όποιο από τα δύο κόμματα τολμούσε τη συνεπή ρήξη με το παρελθόν του, ο λαός θα το λάτρευε, κυριολεκτικά, θα το τιμούσε για πολλά χρόνια με την ψήφο του. Η αγανάκτηση, η αυθόρμητη και σοφή, που πλημμυρίζει πια τη χώρα μάλλον βεβαιώνει πλειοψηφικά την πρόβλεψη.
Βέβαια, η έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα βεβαιώνεται και αυτή ως ευρύτερο σύμπτωμα κοινωνικής παρακμής – δεν περιορίζεται στην τυφλή εξουσιολαγνεία των κομματανθρώπων. Καθόλου τυχαία, οι λίστες με τις υπογραφές των «προοδευτικών» διανοουμένων εμφανίζονται, κάθε τρεις και λίγο, όχι για να ζητήσουν τον σεβασμό του κοινωνικού κράτους και την έμπρακτη άρνηση του κομματικού κράτους, αλλά για να απαιτήσουν την ολοκληρωτική υποταγή όλου του πολιτικού κόσμου στους εκβιασμούς των δανειστών μας. Ακόμα και οι προσχηματικές διαφοροποιήσεις των υποστηρικτών της «εισπρακτικής» ή της «αναπτυξιακής» πολιτικής ενοχλούν την «προοδευτική» διανόηση – η προοδευτική ετικέτα εξασφαλίζεται μόνο όταν απαιτείς αναντίρρητη συμμόρφωση με τα κελεύσματα των τοκογλύφων. Ενδιαφέρει μόνο να ρεύσει αμέσως η επόμενη δόση του δανείου, ο βυθισμός ο ακόμα βαθύτερος στον εφιάλτη, όχι η κοινωνική ανάκαμψη η ικανή να ξαφνιάσει τις αγορές. «Πρόοδος» είναι μόνο η ραγιάδικη παραίτηση, μόνο η διάσωση του κομματικού κράτους, αυτό βεβαιώνουν οι ίδιες πάντα υπογραφές, δίχως αιδώ ή λύπην.
Η φτηνιάρικη ιδιοτέλεια, όπως και ο πιθανότατα εξαγορασμένος προπαγανδισμός ξένων συμφερόντων είναι καρποί του μηδενισμού που καλλιέργησαν, ως κυρίαρχη ιδεολογία, και τα δύο «κόμματα εξουσίας».

Σάββατο 16 Ιουλίου 2011

Λόγος ακέραιος νεανικής ωριμότητας

ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΙΚΑΣΟ ΑΠΟ ΤΗ ΡΟΖ ΠΕΡΙΟΔΟ
Δανείζομαι σήμερα γλώσσα, διατυπώσεις, οπτική από γραφίδες φρέσκες, νεανικές, με οξυδέρκεια θαυμαστή και προφανή ανιδιοτέλεια. Μεταγράφω:

«Αυτό που μας συμβαίνει σήμερα δεν οφείλεται (ως συνήθως και κατ’ αποκλειστικότητα) στις ξένες δυνάμεις, στους κουτόφραγκους που φθονούν την τσαχπινιά μας και ζηλεύουν το σκορποχώρι μας, στις μυστικές υπηρεσίες που επιβουλεύονται την περήφανη πολιτική μας. Το έγκλημα το διαπράξαμε μόνοι μας και χωρίς κανένα Μνημόνιο πάνω από τις κεφαλές μας. Επιτέλους ας αντιληφθούμε ότι το μείζον πρόβλημα δεν είναι η διαλυμένη μας οικονομία, είναι ο εκφυλισμός μας. Η άρνηση της ίδιας της ταυτότητάς μας και η υποκατάστασή της από μια δανειοδίαιτη ορφάνια...
...Σίγουρα, το Μνημόνιο είναι μια σύμβαση υποτέλειας. Επίσημη, μπροστά στη διεθνή κοινότητα, ομολογία ότι η χώρα μας όχι απλώς έχει απολέσει μέρος της ανεξαρτησίας της, αλλά την έχει εκχωρήσει, με τη βούλα της και σε τιμή ευκαιρίας, στους τοκογλύφους πιστωτές της. Αλλά το Μνημόνιο δεν ήρθε από μόνο του. Και είναι ανευθυνότητα να το βλαστημάμε στο όνομα ενός ολότελα ιμιτασιόν, όψιμου πατριωτισμού. Είμαστε, δηλαδή, περήφανοι για τον προ του Μνημονίου πατριωτισμό μας; Δείτε την έρημη πια ύπαιθρο χώρα. Δείτε το αστικό και περιαστικό περιβάλλον. Τα αναρίθμητα παντού αυθαίρετα. Θυμηθείτε το μέγα πλήθος με το μέγα πάθος που ψήφιζε, για δεκαετίες, τη βολική φαυλότητα...
...Το φθαρμένο έως διεφθαρμένο πολιτικό προσωπικό της χώρας ομολογεί εν χορώ ότι είναι παντελώς ανίκανο να διαχειριστεί τον δημόσιο πλούτο και προκρίνει την κοψοχρονιά εκποίησή του. Και εμείς δυσπιστούμε όλο και περισσότερο σε όλον τον παλαιοκομματικό συρφετό που μας έφερε ώς εδώ. Ομως, από την άλλη, είμαστε πανέτοιμοι να ριχτούμε και πάλι σε “μία από τα ίδια”: στην αγκαλιά την ακριβοπληρωμένη ενός νέου λαϊκισμού που υπόσχεται, με την ευκολία που έχουν όλα τα ρητορεύματα, ότι δεν θα αλλάξει τίποτε. Ταρατατζούμ: Θα ξαναέρθουν οι παλιές ηδονικές του ανέμελου καταναλωτισμού ημέρες. Θα ξαναγεμίσουν τα ανά την επικράτεια σκυλάδικα από λεβεντοαχρείους με κομματικό χρήμα. Και θα επενδύσουμε –λένε– στις υπηρεσίες. Ποιες υπηρεσίες; Εδώ έχουμε εγκαταλείψει την πρωτογενή παραγωγή, πώς θα πάμε απευθείας στην τριτογενή;
...Δεκαετίες τώρα το πελατειακό παρακράτος παριστάνει το κράτος και πελάτες του είναι η πλειοψηφία των σήμερα “Διαμαρτυρομένων”. (Είδα να κατεβαίνει στο Σύνταγμα άνθρωπος που πήρε σύνταξη και το εφ’ άπαξ στα 53 του – και τώρα του φταίει το Μνημόνιο). Δεν γίνεται τίποτα αν δεν γκρεμίσουμε αυτά που με τόση επιπολαιότητα οικοδομήσαμε ή ανεχθήκαμε. Μόνο το γκρέμισμα του χθες θα μας απελευθερώσει από την ενδημική ανωριμότητα της φαρμακωμένης και υποθηκευμένης ψευτοζωής μας.
...Να οικοδομήσουμε δημοκρατία εξ υπαρχής, από τα θεμέλια, γιατί αυτό που ζούμε δεν είναι δημοκρατία. Δεν είναι καν μια κολοβή ή κολοβωμένη δημοκρατία. Είναι θεσμοθετημένη κλεπτοκρατία, που ελέγχεται από εθνικούς κομπιναδόρους κι εξαγορασμένα τσιράκια. Δεν χρειαζόμαστε κάποιον νέο συντηρητισμό, χρειαζόμαστε πατριωτισμό χωρίς προσχήματα και υποσημειώσεις. Που δεν θα ανέχεται τα συνδικαλισμένα νταηλίκια, γιατί αυτά μας έφεραν εδώ που μας έφεραν. Μας τέλειωσε το κράτος-τροφός, το τελειώσαμε. Κι είναι για κομπογιαννίτες (στην καλύτερη περίπτωση) η πρόταση να το βγάλουμε στο σφυρί ή για τσαρλατάνους (στη χειρότερη)...
...Λυπούμαστε βαθύτατα για την αγνωμοσύνη με την οποία αντιμετωπίζουν οι πολίτες το κυβερνητικό έργο. Σε ένα μόλις χρόνο... δέκα φορολογικά νομοσχέδια! Το έργο λέγεται “τα παιδία παίζει” και γνωρίζει τρελή εισπρακτική επιτυχία. Μάλιστα, αν ο κυβερνητικός θίασος συγκριθεί με αυτόν της Συγγρού, τότε κερδίζει με διαφορά.
(Ωστόσο, η τιμιότητα απαιτεί να αναγνωρίσουμε ότι η Συγγρού, παρά τον εγκλωβισμό στη μετριότητα, αντιστέκεται στις εξωφρενικές πιέσεις, διεθνείς και εντόπιες, να συνυπογράψει άνευ όρων το δεύτερο Μνημόνιο της χειροπόδαρης υποτέλειας. Είναι τόσο θρασείες και εκβιαστικές οι πιέσεις, που θυμίζουν το μανιασμένο πείσμα, ηγεμόνων και πρακτόρων, να υποχρεώσουν τον Τάσσο Παπαδόπουλο να συνυπογράψει το “ναι” στο κυπριακό δημοψήφισμα για την Πλεκτάνη Ανάν. Ο Τάσσος τότε, απροσκύνητος, έφερε για πρώτη φορά τον Ελληνισμό να κατατροπώνει –ρουά ματ– στο Κυπριακό τους δολοπλόκους. Ο Σαμαράς πόσο θα αντέξει;)
...Και ο δωσιλογισμός δραστηριότητα είναι, αλλά δεν τον βάζεις και στο βιογραφικό σου! Στο ΠΑΣΟΚ τον κάνανε σημαία ευκαιρίας...
...Μεταπολεμικά και κυρίως μεταπολιτευτικά, το κράτος-πρωτεύουσα νέκρωσε νομοτελειακά την ύπαιθρο χώρα. Οσους έμειναν εκτός της αθηναϊκής χωματερής, τους εκμαύλισε η ψηφοθηρία εθίζοντάς τους στην επιδότηση της αεργίας τους με τα ψυχία των ευρωπαϊκών “πακέτων”. Σε αρκετές περιπτώσεις το δομημένο περιβάλλον της “υπαίθρου” συναγωνίζεται (με αξιώσεις) τις πιο ανυπόφορες και αβίωτες συνοικίες της πρωτεύουσας...
...Ενας πολιτισμός δεν αξιολογείται ούτε από τους επιχορηγούμενους θιάσους ούτε από τα κρατικοδίαιτα Μέγαρα Μουσικής των Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου. Ενας πολιτισμός αξιολογείται από την καθημερινότητά του. Από τη διατροφή, λόγου χάρη – τι τρώει ο άνθρωπος και πώς το τρώει. Η δική μας είναι μια όρθια καθημερινότητα, μια φαστ-φουντ καθημερινότητα. Από το πολυεθνικό ράφι στον θερμοθάλαμο. Ή στη χλιδάτη κιτσαρία (για την άρχουσα κηφηναρία). Πριν γίνουμε δορυφόροι ξενόφερτου υποδείγματος, είχαμε μιαν άλλη καθημερινότητα: Στρώναμε τραπεζομάντιλο για να φάμε, και το ψωμί ήταν ψωμί, και η ελιά ήταν ελιά. Δεν ξέραμε τι είναι το “τοστ”, αλλά ξέραμε πάμπολες πίτες. Σήμερα, με την απίστευτη σε έκταση έγνοια μας για τις θερμίδες, είμαστε οι παχύσαρκοι της Μεσογείου...
Δεν υπάρχει ελπίδα ανάπτυξης αν δεν ξαναγαπήσουμε τον τόπο μας και επανασχεδιάσουμε τη γεωοικονομία μας. Ο επανασχεδιασμός θα φέρει προκοπή, όχι η σκλαβιά στα δανεικά. Θα δημιουργήσει μάστορες, όχι ευέλικτους “εργαζόμενους”. Θέλουμε τη χαμένη μας περηφάνια, την περηφάνια του δημιουργού, όχι του επαίτη».
Αντέγραψα από το περιοδικό «Manifesto» - Πολιτική / Πολιτισμός, Μάιος 2011.

Πέμπτη 14 Ιουλίου 2011

μυστική διπλωματία και τραγωδία στη Βάση Φλωράκη




από διάφορα έγγραφα που διέρρευσαν μέσω της wikileaks και δημοσιεύθηκαν στην Καθημερινή

«Ακίνδυνα τα εκρηκτικά» διαβεβαίωνε στο παρελθόν ο Κύπριος υπ. Άμυνας
To διπλωματικό θρίλερ για το πλοίο με το παράνομο φορτίο.
Σοβαρά ερωτηματικά για τον τρόπο φύλαξης του εκρηκτικού υλικού που αποδείχθηκε φονικό, αλλά και τις συνθήκες συντήρησής του, προκύπτουν μετά την ανείπωτη τραγωδία που σημειώθηκε σήμερα το πρωί, αφού ο υπουργός Άμυνας Κώστας Παπακώστας διαβεβαίωνε ότι δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος και μάλιστα ότι το υλικό θα μπορούσε να φυλαχθεί σε κατοικημένες περιοχές.
Η πυρίτιδα και το υπόλοιπο στρατιωτικό υλικό (κάλυκες όλμων) κατασχέθηκαν από τις κυπριακές Αρχές τον Φεβρουάριο του 2009, στη βάση ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Βρίσκονταν στο φορτηγό πλοίο «Monchegorsk», το οποίο είχε αποπλεύσει από το Ιράν με άγνωστη κατεύθυνση. ΗΠΑ και Ισραήλ είχαν καταγγείλει ότι προορισμός του πλοίου ήταν η Συρία και παραλήπτης του στρατιωτικού υλικού η Χαμάς. Το πλοίο κατευθύνθηκε στο αγκυροβόλιο Λεμεσού και στις 14 Φεβρουαρίου 2009, ολοκληρώθηκε η εκφόρτωση του παράνομου εμπορεύματος, το οποίο μεταφέρθηκε στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί.
Η απόφαση για εκφόρτωση λήφθηκε στις 13 Φεβρουαρίου σε σύσκεψη στο υπουργείο Άμυνας το οποίο χειρίστηκε τη διαδικασία. Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση που εκδόθηκε τότε, «η Κυπριακή Δημοκρατία ενημέρωσε για την απόφασή της να εκφορτωθεί και να φυλαχτεί στην Κύπρο το φορτίο του πλοίου τον Πρόεδρο της Επιτροπής Κυρώσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών».
Στην ανακοίνωση τονίστηκε παράλληλα ότι «η φύλαξη του φορτίου δεν εμπερικλείει κανένα κίνδυνο». Μάλιστα ο Υπουργός Αμυνας Κώστας Παπακώστας, σε δηλώσεις στις οποίες προέβη κατά τη διαδικασία μεταφοράς των πυρομαχικών στη ναυτική βάση, διαβεβαίωσε ότι το υλικό είναι απολύτως ασφαλές, δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, δηλώνοντας ότι θα μπορούσε να τοποθετηθεί και σε κατοικημένες περιοχές χωρίς να υπάρχει οποιοσδήποτε κίνδυνος.
Ανέφερε ακόμα ότι το υλικό βρίσκεται σε περισσότερα από 90 εμπορευματοκιβώτια και σημείωσε πως το υλικό αυτό είναι πρώτη ύλη και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρομαχικών.
Σε ερώτηση μέχρι πότε θα φυλάγεται το υλικό, απάντησε πως «αυτό είναι άγνωστο. Δεν γνωρίζουμε πότε και κάτω από ποιες συνθήκες και περιστάσεις θα υπάρξει οποιαδήποτε αλλαγή» του όλου σκεπτικού.
Ερωτηθείς τι είναι τελικά αυτό το υλικό, ο Υπουργός Αμυνας είπε πως αυτό που μπορεί να πει είναι πως «το υλικό είναι ασφαλές και δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος». Ανέφερε, επίσης, ότι δεν μπορεί να πει «ακριβώς τι υλικό είναι. Το υλικό αυτό θα μπορούσε κανονικά να χρησιμοποιηθεί όταν θα υπήρχε για παράδειγμα εργοστάσιο ώστε από την πρώτη ύλη ας την πούμε, είναι πρώτη ύλη, να χρησιμοποιηθεί για να γίνουν πυρομαχικά».
Απαντώντας σε άλλες ερωτήσεις, ο κ. Παπακώστας είπε πως «δεν υπάρχουν όπλα, απλά υπάρχει υλικό το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρομαχικών». Πρόσθεσε ακόμα ότι το υλικό «έχει κατασχεθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία και είναι στα χέρια της Κυπριακής Δημοκρατίας». Σε ερώτηση εάν το υλικό αυτό μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από την Εθνική Φρουρά απάντησε πως «αυτό δεν μπορώ να το ξέρω, ούτε μπορώ να το επιβεβαιώσω ούτε να το διαψεύσω».
Έκθεση στον ΟΗΕ
Στις 3 Φεβρουαρίου 2009 η Κυπριακή Δημοκρατία είχε υποβάλει έκθεση στον ΟΗΕ έκθεση σχετικά με τα ευρήματα των επιθεωρήσεων στο πλοίο Monchegorsk. Όπως ανακοίνωσε τότε το υπουργείο Εξωτερικών, ομάδα εμπειρογνωμόνων της Κυπριακής Δημοκρατίας προέβη σε δύο επιθεωρήσεις του φορτίου του πλοίου στις 29 Ιανουαρίου και στις 2 Φεβρουαρίου 2009.
Διπλωματικό σίριαλ
Ο τρόπος χειρισμού της υπόθεσης από τις κυπριακές Αρχές είχε προκαλέσει την έντονη δυσφορία της αμερικανικής πρεσβείας στη Λευκωσία, η οποία με τηλεγράφημα στο Στέιτ Ντιπάρντμεντ κατηγορούσε την κυβέρνηση για αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην ανακοπή του πλοίου και στην κατάσχεση του παράνομου φορτίου. Η Λευκωσία απέρριψε τις αμερικανικές επικρίσεις, διαβεβαιώνοντας ότι υπήρξε άμεση η συμμόρφωσή της με το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας και ότι είχε ενημερώσει άμεσα την Επιτροπή Κυρώσεων του ΟΗΕ.
To χρονικό του διπλωματικού θρίλερ καταγράφεται στην αλληλογραφία της αμερικανικής πρεσβείας με το Στέιτ Ντιπάρντμεντ, η οποία έχει δημοσιοποιηθεί από τον ιστοτόπο wikileaks, ως εξής: Δευτέρα, 19 Ιανουαρίου 2009. Πλήρωμα του αμερικανικού ναυτικού λαμβάνει άδεια από τον καπετάνιο Σμιρνόφ να επιβιβαστεί στο «Μόντσιεγκορσκ» για μία επιθεώρηση, στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Το ρωσικών συμφερόντων πλοίο με την κυπριακή σημαία είχε ναυλωθεί από την IRISL, τις κρατικές ναυτιλιακές γραμμές του Ιράν, για τη μεταφορά φορτίου από το ιρανικό λιμάνι του Μπαντάρ Αμπάς στην Ταρτούς της Συρίας. Αμεσα οι επιθεωρητές ενημερώνουν την Ουάσιγκτον για τα ευρήματα των ελέγχων σε μερικά από τα 98 κοντέινερ που μετέφερε το πλοίο.
Στις 27 Ιανουαρίου οι Αμερικανοί στη Λευκωσία θέτουν σε απόρρητο διπλωματικό έγγραφο προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ το ερώτημα αν η Κύπρος «νίπτει τας χείρας της» για την υπόθεση του πλοίου. Ανάμεσα σε άλλα στο τηλεγράφημα περιγράφεται ο φόβος των Κυπρίων για αντίποινα από τη Δαμασκό και υπενθυμίζεται η περίπτωση ενός άλλου φορτηγού, του «Γκρεγκόριο», που μετέφερε ραντάρ από τη Βόρεια Κορέα στους Σύρους.
Όπως αναφέρεται, το συγκεκριμένο συμβάν στάθηκε αφορμή για να ανοίξει η γραμμή μεταξύ της Λατάκιας στη Συρία και της Αμμοχώστου στα Κατεχόμενα. Λίγη ώρα πριν σταλεί το εν λόγω διπλωματικό έγγραφο ο Λεωνίδας Παντελίδης, διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του κύπριου προέδρου Δημήτρη Χριστόφια, ενημέρωσε τον αμερικανό πρεσβευτή πως ζήτησαν με τον ασύρματο στον καπετάνιο του «Μόντσιεγκορσκ» να κατευθυνθεί στη Λεμεσό, όμως δεν έλαβαν κάποια απάντηση.
«Κάνουμε ό,τι μπορούμε», φέρεται να είπε ο Παντελίδης, σύμφωνα με το τηλεγράφημα 09Nicosia58. Ωστόσο, η αμερικανική Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA) πληροφόρησε την πρεσβεία ότι το πλοίο «δεν είχε λάβει ή μεταδώσει μηνύματα μέσω ασυρμάτου προσφάτως». Επιπλέον, το αμερικανικό ναυτικό ενημέρωσε ότι αν το «Μόντσιεγκορσκ» διατηρούσε την κατεύθυνσή του και την ταχύτητα των 11 κόμβων θα έφτανε στη Συρία το ίδιο βράδυ. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο οι Αμερικανοί πίεζαν με τηλεφωνήματα τους κύπριους αξιωματούχους το τελευταίο κρίσιμο 24ωρο, ενώ είχαν ήδη προχωρήσει σε απευθείας διάβημα προς τον πρόεδρο Χριστόφια για τον περιορισμό του πλοίου σε κυπριακό λιμάνι.
«Ο πρεσβευτής υπογράμμισε τις υποχρεώσεις της Κύπρου ως κράτος σημαίας του πλοίου και σημείωσε ότι το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον για το συγκεκριμένο θέμα ήταν το υψηλότερο δυνατόν... Ρώτησε αν η Κύπρος χρειαζόταν τη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών για να έρθει σε απευθείας επαφή με το πλοίο και να γνωστοποιήσει τις εντολές στον καπετάνιο, ή για κάποια επιπλέον βοήθεια. Ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου της κυπριακής προεδρίας απέρριψε και τα δύο, ξεκαθαρίζοντας ότι η κυπριακή κυβέρνηση δεν θέλει την ανάμειξη των ΗΠΑ», αναφέρεται στο τηλεγράφημα.
Την επόμενη μέρα, όπως προκύπτει από το απόρρητο διπλωματικό έγγραφο 09Nicosia73, το «Μόντσιεγκορσκ» σταμάτησε μεσοπέλαγα 60 μίλια νοτιοανατολικά της Λευκωσίας, περιμένοντας περαιτέρω εντολές από την κυπριακή κυβέρνηση. Και στις 29 Ιανουαρίου, άλλο απόρρητο τηλεγράφημα από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ (09State7877) με την υπογραφή της Χίλαρι Κλίντον έδινε στα στελέχη της αμερικανικής πρεσβείας στη Λευκωσία την εντολή να μεταφέρουν στους Κύπριους αξιωματούχους ότι «η αμερικανική κυβέρνηση πιστεύει πως η μεταφορά τού εν λόγω φορτίου πιθανώς αποτελεί παραβίαση της απόφασης 1747 του Συμβουλίου Ασφαλείας».
Ακόμα να ασκήσουν πιέσεις στην Κύπρο ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο κατηγορηματική στο αίτημά της να προσέλθει το πλοίο σε κυπριακό λιμάνι. «Ωστόσο, αν το πλοίο φτάσει στη Συρία, χωρίς η κυβέρνηση της Κύπρου να έχει καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την τήρηση των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να απεικονίσει τις ενέργειες της κυπριακής κυβέρνησης με τον πιο θετικό τρόπο»... έγραφε η Κλίντον και κατέληγε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν πρόθυμες να βοηθήσουν με οποιονδήποτε δυνατό τρόπο.
Η αντίδραση της Λευκωσίας δεν άργησε: μία ημέρα μετά η πρεσβεία με απόρρητο τηλεγράφημα (09Nicosia75) γνωστοποιεί στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ την είσοδο του «Μόντσιεγκορσκ» σε κυπριακά ύδατα και την έλευσή του στο λιμάνι της Λεμεσού, όπου και αγκυροβόλησε. Οπως αναφέρεται, ο Παντελίδης παρείχε ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με τις επόμενες ενέργειες της Κύπρου, ενώ οι πρώτες αναφορές των λιμενικών για μεγάλες ποσότητες ισχυρών εκρηκτικών ήγειραν τις ανησυχίες των Κυπρίων.
Τα Ηνωμένα Εθνη. Λίγες ώρες αργότερα σε εμπιστευτικό διπλωματικό έγγραφο (09Nicosia77) o διευθυντής του διπλωματικού γραφείου της κυπριακής προεδρίας εμφανίζεται να επεξεργάζεται και να επικοινωνεί το ενδεχόμενο μεταφοράς τού «εκρηκτικού» φορτίου του «Μόντσιεγκορσκ» από δυνάμεις του ΟΗΕ. «Είναι ξεκάθαρο ότι η κυπριακή κυβέρνηση νιώθει πιεσμένη και θέλει να αποφύγει μία αναμέτρηση με τη Συρία και το Ιράν... Αφήνουμε τους ειδικούς τής Ουάσιγκτον και της Νέας Υόρκης να εξετάσουν αν η ιδέα του Παντελίδη για τα σώματα του ΟΗΕ στον Λίβανο ή κάποιες άλλες διευθετήσεις που εμπλέκουν τα Ηνωμένα Εθνη είναι εφαρμόσιμες» σχολίαζε ο αμερικανός πρεσβευτής στη Λευκωσία Φρανκ Ούρμπανσιτς.
Το παράνομο φορτίο
«Ισχυρά εκρηκτικά 120, 122, 125 και 160 χιλιοστών που έχουν προορισμό τη Συρία. Η επιθεώρηση αποκάλυψε επίσης κελύφη 7,62 χιλιοστών, πεπιεσμένη πυρίτιδα, ασημένιες σφαίρες σε μέγεθος δολαρίου, γομώσεις απλές και γομώσεις μαγνησίου», ανέφερε το απόρρητο τηλεγράφημα 09State5968 που στάλθηκε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην αμερικανική πρεσβεία στη Λευκωσία και είχε υπογραφή Κλίντον.
Η Αμερικανίδα ΥΠΕΞ έδινε εντολή να ζητηθεί από αξιωματούχους της κυπριακής κυβέρνησης η εκτροπή του «Μόντσιεγκορσκ» σε λιμάνι της Κύπρου και «να κατακρατηθεί το φορτίο του» - οι Κύπριοι είχαν το δικαίωμα να το κάνουν επειδή το πλοίο έφερε κυπριακή σημαία

Τετάρτη 13 Ιουλίου 2011

Μια συνέντευξη του Ηλία Πετρόπουλου στο περιοδικό Επόχα αναδημοσιευθείσα στην Ελευθεροτυπία



Η Μακεδονία του Ηλία Πετρόπουλου



Η συνέντευξη δόθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1992. Εκείνες τις μέρες διοργανώθηκε στο Παρίσι δημόσια συζήτηση για το ειδικό τεύχος του περιοδικού "Autrement", αφιερωμένο στη Θεσσαλονίκη, που κυκλοφόρησε σε ανάμνηση των 500 χρόνων από την εγκατάσταση των Εβραίων στην πόλη.



Το πρώτο κείμενο ήταν του Πετρόπουλου. Σ' αυτό το πλαίσιο έγινε και η εγκάρδια συνάντησή του με την Κότεβσκα. Ο Πετρόπουλος δέχτηκε πρόθυμα να της παραχωρήσει τη συνέντευξη. Η αφιέρωση στο βιβλίο που της προσέφερε έγραφε: «Στους γείτονές μου (ως Μακεδόνες και Παριζιάνους) από καρδιάς».



Στο εισαγωγικό της σημείωμα η Κότεβσκα σημειώνει: «Ο έλληνας συγγραφέας Ηλίας Πετρόπουλος ο οποίος πριν είκοσι χρόνια εγκατέλειψε την Ελλάδα και ζει στο Παρίσι αναλύει τις ρίζες της ελληνικής παράνοιας και του σοβινισμού. Η συνάντηση με τον Ηλία Πετρόπουλο, αυτοεξόριστο έλληνα ποιητή και συγγραφέα, συμπίπτει με την οργάνωση του συλλαλητήριου στη Θεσσαλονίκη που είναι η πιο πρόσφατη έκφραση του σοβινισμού στην Ελλάδα. Ξεκινώντας από το γεγονός ότι με μια συζήτηση δεν μπορεί να αποφασιστεί το μέλλον κάποιου λαού, πήρα το θάρρος να αναταράξω τη μοναχική ψυχή του δημιουργού, απλά κινούμενη από την επιθυμία να μοιραστώ τη γνωριμία μαζί του με όλους εκείνους τους αναγνώστες, οι οποίοι πιστεύουν και αναγνωρίζουν μια μοναδική δύναμη - τη δύναμη της ψυχής. Για τον εαυτό του λέει ότι δεν ανήκει σε κανέναν και ότι ο μοναδικός του οδηγός είναι η δουλειά».





- Ποιο είναι το μυστικό της αυτοεξορίας σας;




«Η ελευθερία. Η ελευθερία να γράφεις χωρίς φοβίες και η ελευθερία να δημοσιεύεις χωρίς νομικές συνέπειες. Ανέκαθεν ήθελα να φύγω από την Ελλάδα για να μπορέσω να ανασάνω. Τελικώς, ξεκίνησα να φύγω την εποχή της Χούντας, αλλά δεν μου έδοσαν διαβατήριο. Κατάφερα να φύγω το 75. Ποτέ δεν ξαναγύρισα στην χώρα μου».



- Το δοκίμιό σας για τη νοσταλγία και τη Θεσσαλονίκη ξεκινά με την εικόνα ελληνικής κατοχής της πόλης, το 1912. Ποιο είναι το περιεχόμενο των παιδικών σας αναμνήσεων;




«Η οικογένειά μας ανέβηκε "υποχρεωτικά" από την Αθήνα στην Θεσσαλονίκη, αφού ο πατέρας μου (ένας ασήμαντος δημόσιος υπάλληλος) πήρε μετάθεση για την βόρεια Ελλάδα. Αυτό έγινε στις αρχές της δεκαετίας του '30.

Συνεπώς, εγκατασταθήκαμε τότε σε μια Θεσσαλονίκη που ήτανε, ακόμη, η μεγάλη πολυεθνική πόλη, όπου κυριαρχούσε το εβραϊκό στοιχείο.

Οι εβραίοι, οι έλληνες, οι αρβανίτες (τους λέγαμε: αρναούτηδες), οι σέρβοι, οι αρμένηδες, οι σλαβομακεδόνες, οι βούργαροι, οι ρουμανόβλαχοι, οι λαζοί (άλλοι ήσανε ελληνόφωνοι κι άλλοι τουρκόφωνοι), οι καραμαλήδες (ορθόδοξοι τουρκόφωνοι από το εσωτερικό της Μικράς Ασίας), οι ντονμέδες (εξισλαμισθέντες εβραίοι), οι φραγκολεβαντίνοι. Ολες αυτές οι εθνότητες ζούσαν σε αρμονία. Στην Θεσσαλονίκη δεν υπήρχαν γκέτο. Οι εθνότητες ήσανε οργανωμένες με διάφορους τρόπους: γειτονιά, επάγγελμα, ενορία (γύρο σε μιαν εκκλησία, ή χάβρα, ή τζαμί). Υπήρχε μια ιδιάζουσα κάθετη και οριζόντια κοινωνική διάταξη. Οι άνθρωποι γνωριζόντουσαν από τις εθνικές τους ενδυμασίες. Οι καβάσηδες ήσαν αρβανίτες, οι φουρνάρηδες ηπειρώτες, οι σέρβοι είχαν πολλά ζαχαροπλαστεία, οι αρμένηδες είχαν το μονοπώλιο του καφέ, οι πλανόδιοι γαλατάδες ήσαν βλάχοι... Βέβαια, θυμάμαι τα πρώτα μου παιδικά χρόνια στην Αθήνα, που στο σπίτι μας την θεωρούσαμε σαν αληθινή πατρίδα μας. Εκείνη την μακρινή εποχή οι παλιοελλαδίτες αντιμετώπιζαν σαν αποικία την Βόρεια Ελλάδα. Αλλωστε, τους κάτοικους της Βόρειας Ελλάδας τους αποκαλούσαν "βούργαρους". Η σχετική παράδοση συνεχίζεται, μέχρι σήμερα, στα γήπεδα του φουτ-μπολ: κάθε φορά που μια ομάδα της Θεσσαλονίκης κατεβαίνει στην Αθήνα οι αθηναίοι θεατές ουρλιάζουν "έξω οι βούργαροι" και άλλα χειρότερα».



- Μετά τη διαίρεση της Μακεδονίας αυτή η βαλκανική μητρόπολη μετατρέπεται σε επαρχιακή πόλη;



«Πράγματι, από την στιγμή που η Θεσσαλονίκη έχασε την βαλκανική της ενδοχώρα ξέπεσε οικτρά. Παράδειγμα: πριν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο το λιμάνι της Θεσσαλονίκης ήταν γεμάτο από ξένα πλοία. Μετά το 1925-1930 τα ξένα πλοία δεν είχανε κανένα λόγο να "πιάσουν" Θεσσαλονίκη. Υστερα από την απώλεια της βαλκανικής ενδοχώρας επακολούθησε κι ένα άλλο θανάσιμο πλήγμα: περίπου 40.000 εβραίοι εγκατέλειψαν για πάντα την Θεσσαλονίκη».



- Πώς αποφασίσατε να στραφείτε στη λαογραφία;




«Οι λαογράφοι αρχίζουν να γράφουν πολύ αργά - συνήθως μετά τα πενήντα τους. Είχα την τύχη ν' αρχίσω το γράψιμο σχετικώς νωρίς. Δουλεύω πάντα πάνω σε θέματα που αγνοούν, ή περιφρονούν, οι πανεπιστημιακοί. Ετσι, δουλεύοντας ουσιαστικώς δίχως βιβλιογραφία, ανατρέχω πάντα στην μνήμη μου, που την χρησιμοποιώ σαν τράπεζα πληροφοριών. Είχα αρχίσει να μαζεύω παλιές φωτογραφίες από τα φοιτητικά μου χρόνια, γύρο στο '50. Ετσι, μου είναι σχετικά εύκολο να δημοσιεύω διάφορα βιβλία για τη Θεσσαλονίκη. Ομως, το πρόβλημα είναι αλλού: δεν μπορείς να γράψεις τις λεζάντες των φωτογραφιών αν δεν κατέχεις απόλυτα την τοπογραφία της Παλιάς Σαλονίκης - μια τοπογραφία που έχει εξαφανιστεί εδώ και τριάντα χρόνια».



- Ποιοι είναι οι συγγραφείς που σας έχουν επηρεάσει περισσότερο;




«Δεν νομίζω ότι έχω δεχθεί συγκεκριμένες επιρροές από συγκεκριμένους συγγραφείς. Ο θεωρητικός οπλισμός μου και η ποιητική μου παιδεία βασίζεται κυρίως στην ελληνική και νεοελληνική γραμματολογία. Η γλώσσα μου είναι τα ελληνικά. Δουλεύω με αυτή τη γλώσσα. Για να μάθω καλά ελληνικά έπρεπε να μελετήσω προσεκτικά πώς μιλάει ο λαός μας και έπρεπε να διαβάσω τους έλληνες ποιητές και πεζογράφους. Από τους παλιούς αγαπώ τον Καβάφη, τον Κάλβο, τον Καρυωτάκη, τον Παπαδιαμάντη, τον Ροΐδη, τον Βιζυηνό. Δεν μου αρέσει καθόλου μήτε ο Καζαντζάκης, μήτε ο Ρίτσος. Προτιμώ άλλους: τον Αναγνωστάκη, τον Καρούζο, τον Εμπειρίκο, τον Γονατά, τον Ελύτη...»



- Και από τους ευρωπαίους;



«Απεχθάνομαι το περιβόητο esprit francais. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι γάλλοι συγγραφείς που αγαπώ. Και πριν απ' όλους τον Σταντάλ. Θαυμάζω τους ρώσους κλασικούς, την αμερικάνικη λογοτεχνία εν γένει, καθώς και την αγγλική, τους μεγάλους ιταλούς συγγραφείς, ορισμένους σκανδιναβούς (τον Κνουτ Χάμσουν, τον Στρίνμπεργκ), ορισμένους γερμανούς (λέω "ορισμένους" γιατί λόγου-χάρη ο Τουχόλσκι με εντυπωσιάζει περισσότερο από τον Μπρεχτ)».



- Μια από τις πιο τραγικές περιόδους της Ελλάδας είναι η περίοδος του εμφυλίου πολέμου (1946-49). Οι αναμνήσεις σας από εκείνη την περίοδο;




«Ωχ! Το 1990 εδημοσίευσα το βιβλιαράκι "Πτώματα, πτώματα, πτώματα", όπου μιλάω για την γερμανική Κατοχή (1941-1944) και για τον Εμφύλιο Πόλεμο (1946-1949). Νομίζω ότι, η Γιουγκοσλαβία και η Ελλάδα είχανε τα πιο ισχυρά κομουνιστικά κόμματα της πολεμικής περιόδου. Το ελληνικό κομουνιστικό κίνημα πνίγηκε στο αίμα. Ομως, η χειρότερη περίοδος που περάσαμε, εμείς οι αριστεροί, ήταν η κρυπτοδικτατορία του Καραμαλή (1955-1963) - κι όχι ο Εμφύλιος Πόλεμος, ή η δικτατορία της Χούντας...»



- Γνωρίζετε το γεγονός ότι περίπου 28 χιλιάδες παιδιά μετά τον εμφύλιο πόλεμο είχαν διασκορπιστεί ως πρόσφυγες σ' όλο τον κόσμο;




«Το ξέρω πολύ καλά. Αλλά αυτά τα αρπαγμένα παιδιά δεν καταγόντουσαν μόνο από την Μακεδονία. Και ήσανε στην πλειοψηφία τους ελληνόπουλα από διάφορες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Και το σπουδαιότερο: η ελληνική φασιστική Δεξιά (υπό την προστασία της βασίλισσας Φρειδερίκης) άρπαξε χιλιάδες άλλα παιδιά και τάκλεισε σε σχολεία-φυλακές που υπήρχαν σ' όλη την Ελλάδα, από την Θεσσαλονίκη ως την Ρόδο».



- Πώς εκτιμάτε την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού και του στρατηγού Μάρκου, ο οποίος πρόσφατα αναπαύθηκε;




«Δεν μπορείς να απαντήσεις σε δυο-τρεις αράδες πάνω σε ένα τόσο δύσκολο θέμα. Σήμερα ξέρουμε, πια, ότι ο Στάλιν είχε εγκαταλείψει τους έλληνες αντάρτες, και, ότι, επίσης, ο Τίτο είχε πάψει να ενισχύει τον Δημοκρατικό Στρατό, και, επιπλέον, το καλοκαίρι του '49 είχε αφήσει τον ελληνικό στρατό να μπει στο έδαφος της Γιουγκοσλαβίας και να χτυπήσει πισώπλατα τους αντάρτες. Ο Μάρκος στην κατοχή και στον Εμφύλιο Πόλεμο έπαιξε έναν καλό ρόλο. Ομως, ούτε αυτός κατάφερε να αποτρέψει τους κομουνιστές από την μέθοδο των πολιτικών δολοφονιών».



- Εσείς αντιδράσατε γράφοντας ενάντια στον επίσημο ελληνικό σοβινισμό. Πώς ερμηνεύετε την εμφάνισή του;



«Πιστεύω ότι ο ρατσισμός είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο και ότι είναι αδύνατον να τον ξεριζώσουμε. Και ακριβώς γιαυτό, απαιτείται ένας συνεχής και έντονος αγώνας εναντίον του ρατσισμού, που, ως γνωστόν, εμφανίζεται με πολλές μορφές. Ο νεοελληνικός ρατσισμός οφείλεται, κατά μεγάλο μέρος, στην παιδεία μας που οδηγεί τα ελληνόπουλα στην παρανοϊκή αντιμετώπιση της βαλκανικής πραγματικότητας. Νομίζω ότι, το καλύτερο αντίδοτο κατά του ρατσισμού είναι η βαθιά γνωριμία μεταξύ των λαών.



Οσο για τους τάφους των βογομίλων της Βεύης, τους είδα με τα μάτια μου και τους εδημοσίευσα και στην Αθήνα και στο Παρίσι. Εννοείται πως η Μελίνα Μερκούρη δεν απάντησε ποτέ ούτε στην επίσημη επιστολή μου, ούτε στα άρθρα μου. Ετσι, η ψευτοσοσιαλίστρια υπουργίνα "απόδειξε" πως οι σλάβοι δεν πατήσανε ποτέ το "ιερόν έδαφος" της Ελλάδας!»



- Ποιες είναι οι αναμνήσεις σας από την περίοδο της στρατιωτικής χούντας στην Ελλάδα;



«Η δικτατορία των συνταγματαρχών ήτο περισσότερο γελοία, παρά σκληρή. Ναι, υπήρξαν πολλές περιπτώσεις βασανισμού. Αλλά, όταν ο Καραμαλής ήταν πρωθυπουργός είχαμε πολύ περισσότερους βασανισμούς. Με την μικρή διαφορά ότι, τότε, εβασάνιζαν τους κομουνιστές, ενώ ο Παπαδόπουλος "απετόλμησε" να βασανίζει πολίτες "πρώτης κατηγορίας" που ανήκαν στο Κέντρο, ή και στην Δεξιά. Αυτοί οι μπουρζουάδες, όταν βρέθηκαν στα μπουντρούμια της Ασφάλειας, ανακάλυψαν κα-τά-πλη-κτοι ότι η Αστυνομία είχε το "δικαίωμα" να βασανίζει, χρησιμοποιώντας επί τούτω ειδικευμένο προσωπικό, εργαλεία κτλ. Σήμερα στην Ελλάδα επανήλθαμε στα παλιά κλασικά βασανιστήρια. Ποτέ μου δεν επίστεψα στην αφέλεια των μπουρζουάδων».



- Η διένεξη μεταξύ του ορθόδοξου κλήρου και των περισσότερων Ελλήνων καλλιτεχνών είναι παρούσα στον 20ό αιώνα-τα παραδείγματα με τον Καζαντζάκη, η τελευταία ταινία του Αγγελόπουλου... Ποια είναι η προσωπική σας εμπειρία από αυτό το χώρο;



«Είμαι άθεος. Σιχαίνομαι τους παπάδες. Αυτομάτως είμαι στο πλευρό του σκηνοθέτη Αγγελόπουλου (καθώς, βεβαίως, και της Λιάππα), που προσπαθούν να τους τρομοκρατήσουν κάποιοι μητροπολίτες και κάποια τσογλάνια της Νέο-ορθοδοξίας. Η διένεξη του Καζαντζάκη με την Εκκλησία δεν είχε πολύ μεγάλη σημασία. Ο Καζαντζάκης δεν υπήρξε επαναστάτης. Στον τάφο του βλέπεις έναν πανύψηλο σταυρό. Πολύ σημαντικότερες ήσανε οι περιπτώσεις του Ροΐδη και του Λασκαράτου, που τους αφόρισε η Εκκλησία. Ο Ροΐδης είναι, πιθανότατα, ο σπουδαιότερος Ελληνας πεζογράφος. Και ο πιο καλλιεργημένος».



- Σήμερα είμαστε μάρτυρες μιας μαζικής εκδήλωσης σοβινισμού με τη διοργάνωση του συλλαλητηρίου στη Θεσσαλονίκη, το οποίο στρέφεται ενάντια στη διεθνή αναγνώριση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, μιας πρώην γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας. Πώς βλέπετε αυτό το πρόβλημα;



«Η μεγάλη λαϊκή συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης (η οργανωμένη από ΟΛΑ τα κόμματα!!!) ήταν μια σχιζοφρενική και επικίνδυνη εκδήλωση. Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης δεν ξέρουν (ή παριστάνουν πως δεν ξέρουν) τι είναι οι σλαβομακεδόνες και ποιούς λέγαμε σλαβομακεδόνες. Η μάφια των πουλημένων καθηγητών των πανεπιστημίων έπραξε το παν για να αποδείξει την "ελληνικότητα" της Μακεδονίας, ενώ συχνά οι καθηγητές δεν είναι σε θέση να αποδείξουν την "ελληνικότητα" του εαυτού τους. Αυτό ισχύει για τον Καραμαλή που μιλάει απαίσια την γλώσσα μας (νομίζω ότι η μάνα του μίλαγε βουργάρικα και ο πατέρας του τούρκικα), για τον αρχαιολόγο Μανόλη Ανδρονίκογλου (ή κάπως έτσι...) και για όλους τους όψιμους "έλληνες", που, από κόμπλεξ μειονεξίας, παριστάνουν τους σούπερ-πατριώτες».



- Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής από την αρχή αυτού του έτους γράφει επιστολές προς τους ευρωπαίους εταίρους του για να στρέψει την προσοχή τους προς το ζήτημα της Μακεδονίας, όπου και ο ίδιος έχει γεννηθεί. Η Ευρώπη θα τον ακούσει ή όχι;



«Στην Ευρώπη δεν μετράει η υπογραφή του Καραμαλή. Η Ευρώπη περνάει μιαν οδυνηρή μεταβατική περίοδο, όπου, αναγκαστικώς, έχει εμπλακεί και το βαλκανικό πρόβλημα. Η Ελλάδα, μη διαθέτοντας μιαν εθνική στρατηγική, προσπαθεί να αντιδράσει με σπασμωδικά διπλωματικά μέσα. Νομίζω ότι, η Ελλάδα έχει χάσει το παιχνίδι εκ των προτέρων. Αυτό που προέχει στην ευρύτερη περιοχή Βαλκάνια/Μαύρη Θάλασσα/Κασπία είναι η Τουρκία, που, ολοταχώς, αποβαίνει μια μεγάλη δύναμη. Οι έλληνες πολιτικάντηδες αδυνατούν να στοχαστούν πάνω στις νέες προοπτικές και, υπακούοντας σε μια τιποτένια δημαγωγική τακτική, αφήνονται στην γοητεία του εθνικισμού και του ρατσισμού. Η ελληνική κυβέρνηση έχει, ήδη, συναντήσει το νέο κράτος της Μακεδονίας σε αρκετές διεθνείς συμβάσεις, αλλά τώρα ήρθε η ώρα να αρνηθεί αυτό το κράτος. Η ελληνική κυβέρνηση είναι εξίσου τυφλή και στα εξωτερικά και στα εσωτερικά θέματα. Θέλω να πω ότι, ίσως δεν είμαστε πολύ μακριά από την μέρα που οι κρητικοί θα απαιτήσουν την ανεξαρτησία της Κρήτης».



- Τι σημαίνει για σας η Μακεδονία;



«Οι κούρδοι γυρίζουν, εκεί, ανάμεσα Αρμενία και Μεσοποταμία, πολύ πριν από την εποχή του Ξενοφώντα. Οι κούρδοι δεν κατάφεραν να αποχτήσουν δικό τους σπίτι. Ομως, οι μακεδόνες της πρώην Γιουγκοσλαβίας μπόρεσαν να χτίσουν την δικιά τους ανεξάρτητη Μακεδονία. Οι νεοέλληνες φρονούν πως είναι κληρονόμοι της αρχαίας Ελλάδας και του Βυζαντίου και ότι μπορούν να διεκδικούν μονοπωλιακώς την λέξη "Μακεδονία". Επίσης, οι νεοέλληνες επιμένουν να ονομάζουν την Ισταμπούλ: 'Κωνσταντινούπολη'. Οι συμπατριώτες μου θα αναγκαστούν να πιούν πολλά πικρά ποτήρια».









Η ιστορία μιας συνέντευξης



Το κείμενο της συνέντευξής του στο περιοδικό «Επόχα» (14/3/1992) μας το έστειλε από το Παρίσι ο Ηλίας Πετρόπουλος, με ένα χειρόγραφο συνοδευτικό σημείωμα, όπως συνήθιζε. Το σημείωμα έφερε ημερομηνία «Πρωταπριλιά 1992» και οι οδηγίες του συγγραφέα όπως πάντα σαφείς:



«Εσωκλείω τα αναγκαία. Δεν δακτυλογράφησα τις αυτονόητες ερωτήσεις, διότι, ασφαλώς, θα κάνετε δικιά σας δημοσιογραφική ανασύνθεση. Το περιοδικό των Σκοπίων λέγεται Επόχα (με κυριλλικά: ΕΠΟΧΑ). Να μην ξεχάσετε το όνομα της Λιλιάνας Κότεβσκα -είναι εκεί γνωστή μεταφράστρια. Καλήν αντάμωση, λοιπόν!» Το σημείωμα έκλεινε με την υποσημείωση ότι «η συνέντευξη είναι αποκλειστικότητα για την "Ε"».




Με τον Ηλία Πετρόπουλο γνωριζόμασταν από την εποχή του περιοδικού «Σχολιαστής». Αφορμή ήταν μια συνέντευξη που του είχε πάρει ο Γιώργος Αλλαμανής, συνεργάτης τότε του περιοδικού, με θέμα τους «Εβραίους της Θεσσαλονίκης», και αφορούσε την επίσημη αποσιώπηση της παρουσίας των Εβραίων στην πόλη κατά τη διάρκεια των εορτών του 1985 για την επέτειο των 2.300 χρόνων της. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο τ. 36 του «Σχολιαστή» (Μάρτιος 1986). Από τότε ο συγγραφέας και λαογράφος έστελνε τακτικές συνεργασίες στο περιοδικό. Η συνεργασία μας -και με ορισμένους από μας στενή φιλία- συνεχίστηκε και όταν έκλεισε το περιοδικό και δημιουργήθηκε η στήλη του «Ιού» στην «Ε».



Η συνέντευξη στο «Επόχα» έχει τίτλο «Παρανοϊκή αντιμετώπιση της βαλκανικής πραγματικότητας» και καταλαμβάνει τρεις σελίδες του περιοδικού.



Ορισμένες αναγκαίες διευκρινίσεις για το περιεχόμενο της συνέντευξης:



- Η απόφαση του Πετρόπουλου να εγκαταλείψει την Ελλάδα πάρθηκε το 1975. Είχαν προηγηθεί τρεις καταδίκες του επί χούντας και πολύμηνη φυλάκισή του. Το 1968 καταδικάστηκε σε πολύμηνη φυλάκιση στο Γεντί Κουλέ για τα «Ρεμπέτικα Τραγούδια» του, ένα έργο που σήμερα θεωρείται κλασικό. Το Μάιο του 1972 κλείστηκε στον Κορυδαλλό με πεντάμηνη φυλάκιση για το βιβλίο «Καλιαρντά», δηλαδή το λεξικό της αργκό των ομοφυλόφιλων του περιθωρίου. Ενα μήνα αργότερα καταδικάστηκε σε επτάμηνη φυλάκιση για τη λέξη «αιδοίον» που περιείχε το ποίημά του «Σώμα» που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Τραμ». Αλλά και μετά την πτώση της δικτατορίας δεν έπαψαν οι διώξεις. Μόλις κυκλοφόρησε το «Εγχειρίδιον του καλού κλέφτη» (1979, εκδ., «Νεφέλη») θεωρήθηκε πορνογράφημα, κατασχέθηκε και ο Πετρόπουλος καταδικάστηκε πάλι σε δεκαοκτώ μήνες φυλάκιση. Είχε όμως ήδη εγκατασταθεί οριστικά στο Παρίσι.



- Ο Πετρόπουλος αναφέρει ότι η συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης στις 14 Φεβρουαρίου 1992 ήταν οργανωμένη απ' όλα τα κόμματα. Στην πραγματικότητα δεν μετείχε το ΚΚΕ, το οποίο διατηρούσε εκείνη την εποχή μια απόσταση από τον κυρίαρχο εθνικιστικό λόγο.



- Η υποστήριξη στον Θεόδωρο Αγγελόπουλο αναφέρεται βέβαια στην περιπέτεια του σκηνοθέτη κατά τα γυρίσματα της ταινίας «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» στη Φλώρινα. Οι αναφορές του σεναρίου στα σύνορα που χωρίζουν (και σκοτώνουν ή τρελαίνουν τους ανθρώπους) ερμηνεύτηκαν από τις επαγρυπνούσες υπηρεσίες του υπερεθνικόφρονα μητροπολίτη Καντιώτη ως έμμεση υποστήριξη των Σλαβομακεδόνων. Από τη Μητρόπολη Φλώρινας οργανώθηκαν λαϊκά συλλαλητήρια και δημιουργήθηκε κλίμα τρομοκράτησης των παραγόντων της ταινίας.



- Η σκηνοθέτιδα και συγγραφέας Φρίντα Λιάπα αντιμετώπιζε την ίδια περίοδο την επίθεση συντηρητικών κύκλων (και της Εκκλησίας βέβαια) για την ταινία της «Τα χρόνια της μεγάλης ζέστης» (1991). Τον Ιανουάριο του 1992 ο τότε σύμβουλος Κινηματογραφίας του ΥΠΠΟ, Απόστολος Δοξιάδης, ζητάει την εξαίρεση της ταινίας από τα κρατικά βραβεία, καταγγέλλοντας ότι, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, κακοποιήθηκε ένα ανήλικο παιδί για τις ανάγκες μιας σκηνής. Με τη βοήθεια εφημερίδων και καναλιών προκλήθηκε τρομερό σκάνδαλο και ασκήθηκε αυτεπάγγελτη δίωξη εις βάρος της Λιάπα και της μητέρας του παιδιού. Η Μελίνα Μερκούρη, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Ζυλ Ντασσέν, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Νίκος Κούνδουρος αντέκρουσαν τη συκοφαντία. Η υπόθεση πήγε με βούλευμα λίγους μήνες αργότερα στο αρχείο, αλλά η Λιάπα ήταν ήδη βαριά άρρωστη με όγκο στον εγκέφαλο και πέθανε τον Οκτώβριο του 1994.









Από άρθρο στην Ελευθεροτυπία, 8/2/2009

O TOYΡΚΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ

Ο τούρκικος καφές εν ελλάδι





Αποσπάσματα από το ομώνυμο βιβλίου του Ηλία Πετρόπουλου.

Εκδόσεις: Νεφέλη, 1990, σελ. 140, ISBN: 960-211-080-5



Αναγνώστη μου, εδώ μην περιμένεις να διαβάσεις την ιστορία του τούρκικου καφέ. Οι παραδόσεις για την ανακάλυψη του τούρκικου καφέ, οι αγώνες για την ελεύθερη επικράτηση του και η εξέλιξη του μέχρι τις σύγχρονες ευρωπαϊκές ποικιλίες του – όλα αυτά, τελοσπάντων – είναι δεόντως καταγραμένα, χρυσοίς γράμμασιν, στα σχετικά εγχειρίδια, αλλά και στις εγκυκλοπαίδειες. Σ’ αυτό το άρθρο επιθυμώ να μιλήσω για τον τούρκικο καφέ όπως τον ξέρουμε εν Ελλάδι. Μπαίνω ευθέως στο θέμα.

Οι τούρκοι, όπου δέον να θεωρούνται πατεράδες των νεοελλήνων, μεταξύ άλλων αγαθών και δεινών πού μας εκληροδότησαν είναι και ο καφές• ο περίφημος τούρκικος καφές. Εν αρχή οι λέξεις καφές / καφενές / καφετζής / ταμπής / γεντέκι / μπρίκι / φλιτζάνι / ντελβές / καβουρντιστήρι / καϊμάκι / τσεσβές / θεριακλής κτλ. -σχεδόν όλες τούρκικης προελεύσεως. Η λέξη καφές [μάλλον συγκερασμός του γαλικού cafe, του ιταλικού caffe, των νεοελληνικών καβές <γκαιβές<καχβές (<τουρκικό kahve}] κυριαρχεί. Η γαλλική λέξη cafe, το 1611, είχε τη μορφή cahoa (<αραβικό kahwa πού δηλώνει το αφέψημα του καφέ, κι όχι τους σπόρους). Ο τύπος γκαϊβές επιζεί στο θέατρο σκιών. Επίσης, συχνά χρησιμοποιούμε τον τύπο γκαϊβές με σκωπτική διάθεση. Ο Καμπούρογλου διασώζει τον ενδιάμεσο (;) τύπο καβές. Η λέξη καφές διαθέτει το υποκοριστικό καφεδάκι και το μεγεθυντικό καφεδούκλα (= εξαιρετικός καφές). Συναντάμε την λέξη καφές και σαν συνθετικό• λογουχάρη στις σύνθετες λέξεις καφεπότηρα, καφέμπρικο, καφεκούτι.

...



,

Ο ταμπής (<τουρκικό yedek) είναι ο παρασκευαστής των καφέδων, ο ειδικός εκείνος μάστορης που ψήνει τους καφέδες πίσω απ’ τον μπάγκο των καφενείων. Ο ταμπής δουλεύει, όρθιος, μπρος στο γεντέκι (τουρκικό yedek), μεταχειρισμένος με μαεστρία τα μπρίκια (<τουρκικό ibrik), τους τσεσβέδες (<τουρκικό cezve) και τα φλιτζάνια (τουρκικό fincan, ή filcan). Το κάθε καφεδάκι έχει διαφορετικό καϊμάκι (<τουρκικό kaymak) και ντελβέ (ή τελβέ < τουρκικό telve), ανάλογα με τα γούστα του κάθε θεριακλή (θεριακή + κατάληξη -λης, με ταυτόχρονη επίδραση του τούρκικου tiryaki).



Τα καφενεία τείνουν στην εξαφάνιση των. Οι θεριακλήδες όλο και λιγοστεύουν. Οι σημερινοί -αδαείς επί του θέματος- νέοι έχουν την εντύπωση ότι υφίσταται μια απειρία ποικιλιών του τούρκικου καφέ. Πλανώνται οικτρώς. Οι ποικιλίες του κατ’ οίκον τούρκικου καφέ είναι εξαιρετικώς περιορισμένες. Οι μανάδες μας ξέρουν να κάνουν, το πολύ-πολύ, ένα γλυκόπιοτο καφεδάκι, ή ένα μέτριο, ή ένα σκέτο. Η αναζήτηση των ποικιλιών του τούρκικου καφέ πρέπει να γίνει επί επαγγελματικού επιπέδου• δηλαδή, στον καφενέ.

Εκεί, το κάθε γκαρσόνι δίνει, φωναχτά, τις παραγγελίες στον ταμπή. Το γκαρσόνι (πολύ περισσότερο ο ταμπής) ποτέ δεν ξαφνιάζεται από την παραγγελία του πελάτη. Συχνότατα, ο πελάτης δεν υπαγορεύει καν την επιθυμία του, διότι το γκαρσόνι ξέρει εκ των προτέρων τα γούστα (ενίοτε, τα βίτσια) του κάθε ταχτικού μουστερή. Μεταχειρίστηκα την λέξη βίτσια όχι τυχαίως• και θα επανέλθω έπ’ αυτού.

Άν, λοιπόν, ακούσει κανείς προσεχτικά τις φωναχτές παραγγελίες των γκαρσονιών θα διαπιστώσει πως οι ποικιλίες του τούρκικου καφέ είναι απολύτως συγκεκριμένες.

Έκαστος καφές έχει το όνομα του. Τα επίσημα ονόματα (της επαγγελματικής αργκό) που ακούγονται περισσότερο είναι: με ολίγη (τρεις κουταλιές καφέ + μισή κουταλιά ζάχαρη• αυτός ο καφές ονομάζεται επίσης: ναι-και-όχι}, βαρήγλυκος (τρεις κουταλιές καφέ + τέσερεις ζάχαρη), πολλά βαρήγλυκος (τέσερεις κουταλιές καφέ + έξι ζάχαρη), ελαφρής γλυκός (μιάμιση κουταλιά καφέ + πέντε ζάχαρη), οθομανικός (τρεις κουταλιές καφέ + έξι ζάχαρη• με πολλές-πολλές φουσκάλες• είναι πιο βραστός απ’ τον γλυκήβραστο), γλυκήβραστος (τρείς κουταλιές καφέ + έξι ζάχαρη• σηκώνεις το μπρίκι για να κάνει ο καφές κάμποσες φουσκάλες), μέτριος (τρεις κουταλιές καφέ + δύο ζάχαρη), μέτριος βαρής (τρεις κουταλιές καφέ + τρεις κουταλιές ζάχαρη), μέτριος βραστός (τρεις κουταλιές καφέ + τρεις ζάχαρη• σηκώνεις το μπρίκι για να γίνουν φουσκάλες• αυτός ο καφές λέγεται και βραστός-και-όχι), βαρής σε μισό (τρεις κουταλιές καφέ + έξι ζάχαρη• σε μισό φλιτζάνι νερό• αυτός ο καφές είναι πηχτός σα γιαούρτι), σκέτος (τρεις κουταλιές καφέ• διόλου ζάχαρη).



Μερικοί πίνουν τον καφέ τους σε κρασοπότηρο. Κάποιοι άλλοι ζητάνε διπλό καφέ, σε χοντρό νεροπότηρο. Πολλοί ναυτικοί πίνουν τον καφέ τους σε ποτήρι, όπου ρίχνουν μέσα κι ένα κονιάκ. Οι σμυρνιοί βάζουν στον καφέ ταχίνι. Η αγιορείτικη παράδοση επιβάλει έναν δικό της καφέ- οι καλόγεροι στάζουν μες στο μπρίκι δυο-τρεις σταγόνες ούζο. Αυτό είναι κάτι πολύ γνωστό. Άλλα ο Ν. Γ. Πεντζίκης το αναφέρει δυο φορές, με αυταρέσκεια. Ο Παπαδιαμάντης, στο διήγημα Η πεποικιλμένη (1909), γράφει: μεγάλην κούπαν καφέ, μοναστηριακόν θαυμάσιον. Ο αγιορείτικος καφές (με άρωμα ούζου) μου θυμίζει, συνειρμικώς, τα μερακλίδικα κεφτεδάκια της Σμύρνης, που στη ζύμη τους (εκτός από άφθονα μπαχαρικά και χόρτα αρωματώδη) βάζουν και ελάχιστο ρακί. Ο κάθε θεριακλής έχει έναν προσωπικό τρόπο πού πίνει τον καφέ του. Άν το χοντρό φλιτζάνι έχει κάνα ραγισματάκι ο καφές επιστρέφεται. Μερικοί θεριακλήδες απαιτούν τον καφέ τους αυτοστιγμεί. Άν αργήσει η παραγγελία ο θεριακλής γκρινιάζει (τι απόγινε μ’ εκείνον τον καφέ;…. κόκαλα έχει;). Άλλοι θεριακλήδες αργούν να παραγγείλουν τον καφέ (άγνωστον διατί). Οι περισότεροι θεριακλήδες ρουφάνε τον καφέ τους αργά, αραιά, γαλήνια, ηδονικά, νηφάλια, στοχαστικά – ώστε να ευφραίνεται η ψυχή τους. Μα υπάρχουν και θεριακλήδες που πίνουν τον καφέ αρπαχτά, για ν’ ανοίξουν τα μάτια τους και να σιάξει ο στόμας τους. Αυτοί, μετά από λίγη ώρα, ζητάνε ένα δεύτερο καφεδάκι. Επίσης, κάποιοι παλιοκαιρίσιοι έπιναν καφέ ανακατωμένο με πολύ γάλα (αναγνώστη μου, μην πάει το μυαλό σου στο café-au-lait, που στην Γαλλία, πλέον, δεν το λένε έτσι).

Καθώς είπα, ο θεριακλής αγαπάει τον βαρή και σέρτικο καφέ. Αυτή η συνήθια γένησε το γνωστό καλαμπούρι: τάχα, ο ταμπής χύνει μες στο φλιτζάνι και λίγα σκάγια για να γίνει ο καφές ακόμα πιο βαρής. Ο βαρής καφές, όταν κατακάτσει, δημιουργεί έναν πάχη ντελβέ. Το κατακάθι ενθουσιάζει τον θεριακλή, αφού οι περισότεροι από δαύτους το τρώνε , είτε γλείφοντας το με τη γλώσα, είτε χώνοντας το δάχτυλο στο φλιτζάνι (- το τοιούτον δεν είναι ντροπή). Πάντως, το εν λόγω έθιμον, σιγά-σιγά, σβήνει. Τέλος, είναι ευκαιρία να θυμηθώ δυο είδη καφέδων που πίνονται ακουσίως: πρώτον, ο περίφημος καφές της παρηγοριάς, και, δεύτερον, ο τόσον προσφιλής στους χωρικούς μας καφές με παραθείον…

Στο βάθος των παλιών καφενέδων υπήρχε -και υπάρχει- ο πάγκος, με τα γλυκά κουταλιού και τις μποτίλιες με ειδικά επιστόμια. Πίσω από τον πάγκο, ακουμπισμένο στον τοίχο, το τζάκι. Αυτού δουλεύει, με γυρισμένες τις πλάτες προς τη σάλα, ο ταμπής. Η δουλιά του ταμπή, ουσιαστικώς, άρχιζε τα μεσάνυχτα. Τότε γινόταν η προετοιμασία του τζακιού για την επομένη. Δηλαδή, ο ταμπής -λίγο πριν κλείσει ο καφενές- καθάριζε επιμελώς το τζάκι, μετά το γέμιζε με κάρβουνα που τα είχε κοπανήσει μ’ ένα τούβλο, μετά έβρεχε τα κάρβουνα πολύ καλά, μετά έβαζε μπρος-μπρος στο τζάκι αρκετά αναμένα κάρβουνα, μετά σκέπαζε όλα τα κάρβουνα (τα αναμένα και τα βρεγμένα) με στάχτη, μετά εκάλυπτε τα πλάγια αυτού του σωρού με δυο χρυσόχαρτα (για να κρυφοδουλεύει η φωτιά), και, μετά έφραζε την μπούκα του τζακιού με μιαν λαμαρινούλα (μην πάρει φωτιά το μαγαζί).

Ο ταμπής έπιανε δουλιά γύρω στις εφτά το πρωί. Πριν απ’ αυτόν πήγαινε στον καφενέ ο ίδιος ο καφετζής. Ο καφετζής άνοιγε τον καφενέ λίγο πριν χαράξει. Η πρώτη δουλιά του καφετζή ήτανε να τραβήξει τη λαμαρινούλα του τζακιού για να ιδεί πώς πάει η φωτιά. Άν τυχόν ερχότανε κάνας αγουροξυπνημένος πελάτης ο καφετζής έψηνε και σερβίριζε μόνος του τον καφέ. Ο ταμπής δούλευε απ’ τις εφτά ως το μεσημέρι. Το μεσημέρι παρέδιδε στον απογεματινό ταμπή. Αυτή η περιγραφή αναφέρεται στην παλιάν εποχή. Σήμερα ο ταμπής δουλεύει κανονικό ωράριο. Όσο για το γεντέκι ζεσταίνει με υγραέριο. Το γεντέκι, βεβαίως, δεν είναι παρά το καζανάκι, του νερού. Η λέξη γεντέκι έχει και μια δεύτερη, λησμονημένη, σημασία. Γεντέκι λέγανε το βοηθητικό άλογο του κάρου, που τόχανε ζεμένο έξω από τον ζυγό. Η τουρκική λέξη yedek έχει αυτές τις δυο σημασίες, καθώς και μερικές άλλες.


Η δουλιά του ταμπή δεν είναι τόσο περίπλοκη όσο δείχνει. Ο ταμπής, ενώ ψήνει καφέδες, έχει τεντωμένα τα αφτιά του στη σάλα, για ν’ ακούει τις παραγγελίες των γκαρσονιών. Ωστόσο, σήμερα, στα εναπομένοντα μεγάλα καφενεία, ο ταμπής προπαρασκευάζει διαφόρων ειδών καφέδες κι όταν έρχεται το γκαρσόνι δεν έχει παρά να παραλάβει μερικούς απ’ αυτούς τους τυποποιημένους καφέδες. Η παρασκευή του καφέ γίνεται μπροστά στο γεντέκι. Το νερό στο γεντέκι είναι πολύ ζεστό, αλλά ποτέ βραστό. Το βραστό νερό κόβει τον καφέ. Ο καφές ψήνεται μες στο μπρίκι. Η τουρκική λέξη ibrik δηλώνει: τον μαστραπά που χρησιμοποιούσαν οι τούρκοι στο απτέσι• το μπρίκι του καφέ• ένα είδος καϊκάκι (το βρίκιον των καθαρευουσιάνων ιστορικών). Υπάρχουν διαφόρων μεγεθών μπρίκια, για έναν, ή δύο, ή τρεις, ή τέσερεις, ή πέντε καφέδες. Τα μπρίκια είναι από τενεκέ κι έχουν μακρί ξύλινο μπράτσο, για να μην καίγονται τα χέρια του ταμπή. Το καφεκούτι είναι δεξιά από το γεντέκι. Τα φλιτζάνια βρίσκονται αριστερά από το γεντέκι. Πλάι στο καφεκούτι ένα ποτήρι• μες στο ποτήρι στέκει το ξυλαράκι πού ανακατώνουν τον καφέ. Το 1840, που ο Andersen βρισκότανε στην Ελλάδα, είδε ένα παιδάκι πού ανακάτευε τον καφέ με ξυλαράκι. Μες στην καφετιέρα είναι πλαγιασμένο το κουταλάκι. Αυτό το κουταλάκι είναι πολύ μικρό, ώστε να δίνει με μεγάλην ακρίβεια τις δόσεις του καφέ και της ζάχαρης.

Το ψήσιμο του καφέ ακολουθεί αυτή τη σειρά: ο ταμπής παίρνει το κατάλληλο μπρίκι>γυρίζει δεξιά και μετράει κουταλιές καφέ και ζάχαρη>στρέφει στο γεντέκι, ανοίγει τη βρυσούλα κι αφήνει να τρέξει στο μπρίκι το ανάλογο νερό ανακατεύει το περιεχόμενο του μπρικιού>χώνει το μπρίκι στην χόβολη>παρακολουθεί το βράσιμο μόλις βράσει (ή φουσκώσει) ο καφές, γυρίζει αριστερά και αδειάζει τον καφέ στο φλιτζάνι. ‘Αν τα φλιτζάνια είναι περισότερα από ένα, ο ταμπής αδειάζει το μπρίκι σε δυο-τρεις δόσεις, ώστε όλα τα φλιτζάνια να πάρουν από λίγο καϊμάκι. Βεβαίως, το μπρίκι έχει ένα σοφά υπολογισμένο σχήμα, που αφ’ ενός, βοηθά το γρήγορο βράσιμο του καφέ, και, αφ’ ετέρου, κάνει να δημιουργείται πολύ καϊμάκι (ή φουσκάλες). Το ύψος απ’ όπου κενώνει ο ταμπής το μπρίκι έχει την σημασία του. Ο ταμπής, μόλις σερβίρει τον καφέ στα φλιτζάνια, πλένει πολύ-πολύ καλά το μπρίκι κι αρχίζει να ετοιμάζει την επόμενη παραγγελία. Το μπρίκι, αν δεν πλυθεί σχολαστικώς, καταστρέφει την γεύση των επόμενων καφέδων. Ο ταμπής πλένει μόνον τα μπρίκια. Τα φλιτζάνια και τα νεροπότηρα τα πλένει ο βοηθός του ταμπή• τουτέστιν, ο παραταμπής. Τα νεροπότηρα τα τρίβουν πρώτα με μια τσόχα, βουτηγμένη σε γλυκάδι, και μετά τα ξεπλένουν με άφθονο νεράκι. Όμως, τα παλιά χρόνια, που δεν υπήρχε τρεχούμενο νερό, έπλεναν τα νεροπότηρα σ’ έναν κουβά κρυμένον κάτω από τον πάγκο (και, επ’ αυτού, δεν χρειάζονται περαιτέρω σχόλια). Όταν το νερό του κουβά παραβρόμιζε, τον έπαιρνε ο καφετζής και τον άδειαζε, σκορπιστά, μπρος στο μαγαζί για να κατακάτσει ο κουρνιαχτός του δρόμου. Όλα αυτά υπό τα αδιάφορα βλέματα της πελατείας.

Το γκαρσόνι πλησιάζει στον πάγκο οσάκις επιστρέφει τα άπλυτα νεροπότηρα και φλιτζάνια, και, ταυτοχρόνως παραλαμβάνει τις νέες παραγγελίες. Τότε ο ταμπής τον ενημερώνει ως προς το είδος των καφέδων που έψησε. Το γκαρσόνι τοποθετεί σε ορισμένες πλευρές του δίσκου τα φλιτζάνια, ταξινομημένα κατά είδος καφέ, για να μην μπερδέψει τις παραγγελίες. Όταν υπάρχει πολλή και βιαστική πελατεία, ο ταμπής για να ξεπετάξει καφέδες, βουτάει το ξυλαράκι (πολύ λίγο, ελάχιστα) σ’ ένα φλιτζάνι με λιωμένη σόδα και μετά ανακατεύει τον καφέ. Αποτέλεσμα: ο καφές φουσκώνει αμέσως, αλλά γίνεται άνοστος. Το κόλπο αυτό δεν έχει πέραση στους θεριακλήδες.

Το ψήσιμο του τούρκικου καφέ έχει βασική σημασία. Ακριβέστερον η βραδύτητα στο ψήσιμο. Δηλαδή, καλός ταμπής είναι ο υπομονετικός ταμπής. Για να γίνει ένας καφές μερακλίδικος πρέπει να ψηθεί σε σιγανή φωτιά, σχεδόν επί είκοσι λεπτά της ώρας. Ταυτοχρόνως, ο ταμπής πρέπει να ανακατώνει, σιγά-σιγά, τον καφέ• άλλοτε γυρίζοντας το ξυλαράκι κι άλλοτε χτυπόντας το, πολύ ελαφρά, στον πάτο του μπρικιού. Τότε μόνον χυλώνει ο καφές. Γιατί, το ψήσιμο του καφέ είναι εξίσου δύσκολο με το ψήσιμο του σαλεπιού.

Σάββατο 9 Ιουλίου 2011

Αποσπάσματα απ' τη μελέτη του Ηλία Πετρόπουλου ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ









Ηλίας Πετρόπουλος
Επικήδειος λόγος



Λόγος επικήδειος

διά τα παλαιά άγνωστα ρεμπέτικα τραγούδια,

αλλά συγχρόνως και ελεγεία

εις ανάμνησιν της ομορφιάς μιας γυναίκας

εξαιρετικώς αγαπηθείσης.



Καλούνται ρεμπέτικα τραγούδια τα άσματα των πληγωμένων, απλών, αγνών και αισθαντικών ψυχών της Ελλάδος. Η περιφρονημένη χωρίς ανταπόκριση αγάπη και το τρισμέγιστον μαρτύριον του θαμένου εκουσίως έρωτος από τα ρεμπέτικα τραγούδια εξόχως ανιστορήθησαν. Τα ρεμπέτικα υπήρξαν κάποτε η παρηγοριά μας. Ήταν οι λευκοί ασπασμοί των παραγνωρισμένων. Αξιώθηκα να κρατήσω στα χέρια μου το βουβό, πλέον, μπουζούκι του στρατηγού Μακρυγιάννη. Ρεμπέτικα δεν τραγουδούσαν οι γυναίκες (αυτές συνήθως αργά κατανοούν το πόσο αγαπήθηκαν), ούτε τα τραγουδούσαν οι σκληρόκαρδοι.



Το αληθές απόβαρον ενός ανθρώπου ισούται με τις αγάπες, τον οίκτο και την αηδία πού ένιωσε στη ζωή. Δύο μεγάλες αδικίες εγνώρισα: την φτώχια και την ερωτική καταφρόνια. Τα ρεμπέτικα προήχθησαν εις μαυσωλείον αισθημάτων. Το να υποφέρεις απ’ του κόσμου τις πίκρες είναι αναγκαίον, και ίσως νόμιμο. Πάθος έδωσα και πάθος δεν έλαβα, κι ό,τι έπιασα έγινε στάχτη. Πολλά εδιδάχθην από τα ρεμπέτικα. Ο πατέρας μου με γαλούχησε με τα τραγούδια αυτά. Έχτισα το παρόν βιβλίο, σα να έχτιζα χελιδονοφωλιά, προς χάριν του ισοβίου φίλου Τσιτσάνη. Την εγκαρτέρηση εδιδάχθην από τα ρεμπέτικα

Οι νεοελληνικοί αιώνες εγκυμονούσαν τα ρεμπέτικα τραγούδια. Στον έρωτα ο χρόνος ετάχθη υπέρ των ανδρών. Αφότου γεννηθήκαμε ο θάνατος αναμένει. Ήπια τα χίλια πικρά όχι, πριν καταπιαστώ με τα ρεμπέτικα. Οι χαρές, όπως και οι ηδονές, οδηγούν στην γνήσια θλίψη. Σαν χειρονομίες σφοδρού κοπετού μοιάζουν τα φτερουγίσματα αυτουνών που χορεύουν ζεϊμπέκικο. Ο Γιάννης Τσαρούχης ξέρει γιατί αποκαλεί τον ζεϊμπέκικο Χορό των Χορών. Ίσως, μόνον ένας ερωτευμένος μπορούσε να συντάξει τον επικήδειο των ρεμπέτικων τραγουδιών, πού εξακολουθούν να φαντάζουν σαν μαγικός λουλουδότοπος μακρινός, οριστικά χαμένος και απροσπέλαστος. Ο νους του ανθρώπου (ισχυρός ως ο έρως, πανίσχυρος ως ο θάνατος) εξακοντίζεται προς το παρελθόν. Η θλίψη αποτελεί την ηχώ τών ερωτικών λαϊκών ασμάτων. Είθε, σύντομα τα ελληνόπουλα να διδάσκονται στα σχολεία την απαράμιλλη μελαγχολία των ρεμπέτικων τραγουδιών



Βασικώς τα ρεμπέτικα τραγούδια είναι λαϊκά άσματα της αγάπης και, ειδικώτερα, της ερωτικής εγκαταλείψεως. Τουλάχιστον τα μισά ρεμπέτικα έχουν τον έρωτα θέμα τους, και τα πιο πολλά απ’ αυτά θρηνούν τον ερωτικό χωρισμό• την πικρότατη ορφάνια. Ο ρεμπέτης γνωρίζει ότι ο έρως είναι μεταθετό αίσθημα και ότι ο οίκτος των επικυριάρχων η αγάπη είναι. Τόσο έδειραν τα πάθη τους ανθρώπους των ρεμπέτικων τραγουδιών ώστε απώλεσαν το δικαίωμα να εκπροσωπούν τον εαυτό τους. Στα δημώδη άσματα ο εραστής καταπλήσσει με την ανδρεία, ενώ ο εραστής των ρεμπέτικων τραγουδιών εκλιπαρεί, καθικετεύει, ελκύει διά του οίκτου. Σε λιτανεία μετήλλαξε τον πανδαμάτορα έρωτα το ρεμπέτικο τραγούδι, όπου οι περιπτύξεις είναι ψυχικές οι δε μνήμες δεσπόζουν. Τυγχάνων ορθόδοξος ερωτικός πρωθιερεύς αντιλαμβάνομαι σαφώς πως αν δεν χτίσεις μιά ζωή σφαλμάτων και αμαρτιών δεν θα εξαρθείς εις υπήκοον τού θανάτου, πως οπωσδήποτε καλύτερα είναι να σε σκοτώσουν παρά να αυτοκτονήσεις αφού η ανίκητη τρομερή πλειοψηφία των μοχθηρών ούτε αιδημοσύνην ούτε χλωρόν φόβον ένιωσε ποτέ, και, πως η καρδία οίκος της ψυχής εστίν. Η φιληδονία είναι αληθινή αρρώστια. Το γυμνό κορμί σου (ευφροσύνη της οράσεώς μου) οδηγεί στο φθινόπωρο, στο φθινόπωρο. Ουσιαστικώς τα ρεμπέτικα τραγούδια είναι ερωτικές επιστολές. Ο άνθρωπος είναι δύο. Δεν σε αναπολώ παρά σαν μιαν όμορφη κοπέλα (ώ, μεγαλείον των υψηλών γυναικών) να έρχεσαι με την αγκαλιά γεμάτη άνθη, και τότε σε φιλούσα και με αντιφιλούσες, πίστη μου κι ελπίδα μου. Αγάπησα κάποιαν κυπαρισσένια τέως άγνωστη που δεν ξεχνιέται. Εορτή των Νεκρών η μέρα του χωρισμού. Είπες παντού πως με μισείς, σαν όμως ξανανταμώσαμε, την ύστατη φορά, εδάκρυσες και με τρυφερότητα άπλωσες το πολύτιμο φιλντισένιο χέρι σου στο ιδρωμένο μέτωπό μου. Τώρα εδώ κοντά φτερουγίζεις — μακριά μου όσο ποτέ. Με θυμάσαι άραγε ακόμη, φευγάτη μου αγάπη;

Οι ερωτευμένοι χρησιμοποιούν ολόχρυσα λόγια, λόγια πού καίνε, αν και η αγάπη νιώθεται και δεν την αποδεικνύουν. Οι ερωτευμένοι εκφράζονται με υπερβολές γιατί διαβιούν εν υπερβολαίς. Όσο κι αν ο άνθρωπος έχει βουνό την καρδιά αδυνατεί να αγαπήσει πολλές φορές στη ζωή του. Ο έρως είναι ένας γλυκόπικρος εφιάλτης, σάβανο των ζωντανών, φονεύς, ψυχοβγάλτης, νεκροπομπός πουλιών, ελευθερωτής. Τέτοιους έρωτες ψάλλουν τ’ αδέρφια μου, οι έσχατοι ρεμπέτες.



Αθήναι, Μάιος 1967.




Παρασκευή 8 Ιουλίου 2011

Νεοκλής Σαρρής: Μόνο ο Χίτλερ θα συμφωνούσε με τις απόψεις Νταβούτογλου

Παρασκευή, 11 Ιουνίου 2010


Του Δήμου Μπακιρτζάκη

Ο γνωστός καθηγητής ο οποίος έχει κάνει τον επανέλεγχο για την σωστή διατύπωση των απόψεων Νταβούτογλου στα ελληνικά, κρίνει τις αναφορές που κάνει για τα ελληνοτουρκικά ο μέντορας του Ερντογάν

Οι μειονότητες στην Θράκη είναι τα κατάλοιπα της οσμανικής κυριαρχίας, της οθωμανικής κυριαρχίας όπως είναι οι Αλβανοί, οι Κοσσοβάροι που είναι Αλβανοί, βέβαια και οι Βόσνιοι και στην Βουλγαρία οι μειονότητες οι τουρκομουσουλμανικές και αυτές είναι το εφαλτήριο της προώθησης της ισλαμικής πολιτικής στα Βαλκάνια και την Ευρώπη, αναφέρει σ΄ ένα σημείο του βιβλίου του

Ο Νταβούτογλου, σήμερα υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, ήταν εξαρχής ο πνευματικός μέντορας του Ερντογάν και ο αρχιτέκτονας, κατά κάποιο τρόπο, της νέο-οθωμανικής κοσμοθεωρίας. Και όμως οι συζητήσεις στην Ελλάδα για την πολιτική των ισλαμιστών κυμαίνονταν από ασάφεια και ανεύθυνες μέχρι φρικτές ανακρίβειες. Κυριολεκτικά κυριάρχησε η ιδέα ότι οι άνευ προϋποθέσεων αισθητικές σχέσεις και η «αγάπη του Άλλου» θα φέρουν την πολυπόθητη, για όλους, ελληνοτουρκική ειρήνη.
Η κυκλοφορία αυτές τις μέρες του βιβλίου του Αχμέτ Νταβούτογλου «Το Στρατηγικό βάθος, η διεθνής θέση της Τουρκίας» (εκδόσεις Ποιότητα), ανεξαρτήτως των συγκυριακών προβλημάτων της Ελλάδας, αποτελεί μεγάλη ευκαιρία για αυτοκριτική, στρατηγικό επαναπροσανατολισμό, διπλωματική ανασύνταξη και κυρίως πνευματική αφύπνιση. Τέλος οι εικασίες: Έχουμε πλέον την αυθεντική τουρκική σκέψη, τους αυθεντικούς κοσμοθεωρητικούς προσανατολισμούς του νέο-Οθωμανισμού, τους δεδηλωμένους σκοπούς και την ακολουθητέα στρατηγική εκπλήρωσής τους.
Αφορμή για την επικοινωνία μας με τον καθηγητή Νεοκλή Σαρρή είναι το προφητικό αυτό βιβλίο «μπούσουλας» στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας.

Κύριε Σαρρή την έκδοση στα ελληνικά την επιμεληθήκατε εσείς ο ίδιος;
-Την μετάφραση την έχει κάνει ο φέρελπις λέκτορας στο πανεπιστήμιο της Μακεδονίας Νίκος Ραφτόπουλος και εγώ έχω κάνει ακριβώς λέξη προς λέξη τον επανέλεγχο και την διατύπωση των όσων διαλαμβάνει στο βιβλίο του ο κ. Νταβούτογλου.

Είναι προφητικό το βιβλίο αυτό ή μήπως ο «μπούσουλας» της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας;
-Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει διότι οι Τούρκοι το καλό που έχουν είναι ότι τα λένε όλα από την πρώτη στιγμή, δηλαδή οι ανοιχτές πηγές είναι οι πιο σίγουρες πηγές. Εγώ δε απορώ πως είναι δυνατόν η ελληνική πλευρά να αντιδρά νηφάλια, εφόσον υπάρχουν αυτά τα κείμενα. Να πω το εξής, ήμουν πριν μερικές ημέρες στην Κύπρο, ακριβώς για να παρουσιαστεί το βιβλίο στο Κυπριακό κοινό και εκεί ο κ. Ιακώβου από το Κέντρο Κυπριακών Μελετών ο οποίος είναι ένας καλός τουρκολόγος πλέον, υπολογίσιμος και σοβαρός, ανέφερε ότι υπάρχουν 3-4 κείμενα εκ των οποίων το ένα είναι οι απόρρητες εκθέσεις που είχε συντάξει ο μακαρίτης Νιχάτ Ρίμ καθηγητής και πολιτικός, όταν τον κάλεσε από τις τάξεις της αντιπολίτευσης ο Μεντερές τότε να γίνει σύμβουλος πάνω στο κυπριακό και αυτές οι εκθέσεις, δύο τρομερές εκθέσεις του 1956. Τα λένε όλα, δηλαδή ότι έχει κάνει η Τουρκία. Η συνεκτίμηση ότι, το είχα περιλάβει εγώ σε ένα βιβλίο μου που λέγεται «Άλλη Πλευρά» από το 1981 και λέω ότι αυτές οι πηγές που είναι ανοιχτές και είναι ατέρμονες οι πληροφορίες, οι οποίες μπορεί κανείς να συλλέξει από τις ανοιχτές πηγές, πως δεν έχουν φρονηματίσει την ελληνική πλευρά. Εγώ σηκώνω τα χέρια ψηλά.

Μήπως το βλέπουν σαν ένα απλό βιβλίο;
-Όχι. Προχθές υπήρχε μια συγκέντρωση και αναφέρθηκε το βιβλίο και υπήρχαν καθηγητές και πολιτικοί που είναι μέσα στα πράγματα, όπως ο κ. Βερέμης, ο οποίος είπε «αυτά που λέει ο Νταβούτογλου δεν λέει κάτι νέο, είναι όλα γνωστά και τα έλεγε και ο Οζάλ και ο ένας και ο άλλος» και αυτό αποτελεί δύο φορές αν θέλετε μομφή δια αυτούς οι οποίοι νέμονται τα αγαθά της εξουσίας, κολυμπάνε στα νερά της εξουσίας, ότι εφόσον τα γνωρίζουν αυτά δεν παίρνουν τα ανάλογα μέτρα, δηλαδή για παράδειγμα ο Νταβούτογλου αναφέρει το γνωστό, ότι οι μειονότητες στην Θράκη είναι τα κατάλοιπα της οσμανικής κυριαρχίας, της οθωμανικής κυριαρχίας όπως είναι οι Αλβανοί, οι Κοσσοβάροι που είναι Αλβανοί βέβαια και οι Βόσνιοι και στην Βουλγαρία οι μειονότητες οι Τουρκομουσουλμανικές και αυτές είναι το εφαλτήριο της προώθησης της ισλαμικής πολιτικής στα Βαλκάνια και την Ευρώπη. Λέγεται αυτό το πράγμα; Αυτό το έλεγε μόνο ένας Χίτλερ με τους Σουνίτες και βλέπουμε και τις κινήσεις στην Θράκη. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα, μόνο ένας ηλίθιος δεν θα μπορούσε να το αντιληφθεί ή αν είναι πληρωμένος πράκτορας ή πωρωμένος ηλίθιος, ένα από τα δύο, ας επιλέξουν να μας πουν που ανήκουν. Αν δεν ανήκουν στις δύο αυτές κατηγορίες ας μας πουν που ανήκουν, διότι δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από το δάκτυλο τους, είναι τόσο χοντρές πλέον οι κινήσεις που δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από το δάκτυλο τους.

Θυμίζει τον «Αγώνα» του Χίτλερ.
-Μα είναι. Εμένα μου λέει ένας φίλος, γιατί θα πρέπει να σας πω τα σύκα-σύκα και την σκάφη-σκάφη, ότι ενώ υπάρχει αυτή η επίσημη και μη επίσημη η οποία είναι εξίσου επίσημη και πιο επίσημη από την επίσημη Τουρκία την οποία έχουμε απέναντι μας, είτε ανήκει στο κεμαλικό κατεστημένο είτε στο ισλαμοτουρανικό κατεστημένο, υπάρχει και μια άλλη μερίδα ανθρώπων που βέβαια δεν είναι τόσοι πολλοί όσο οι άλλοι, είναι μια μειονότητα και αυτό είναι το δυσάρεστο, οι οποίοι είναι σαν και εμάς. Εδώ μου λέει φίλος μου πανεπιστημιακός ο οποίος βέβαια τον χειμώνα μένει στον Καναδά και το καλοκαίρι για δύο μήνες στην Τουρκία, μου λέει «χαρά στο κουράγιο σου να κάτσεις και να ασχοληθείς με αυτό το βιβλίο, εδώ ούτε καν το έχουμε διαβάσει εμείς», λέει για την κατηγορία του, «αλλά αυτός είναι γνωστός ως Ναζί της Τουρκίας», «ως Χίτλερ της Τουρκίας», μου τον παρουσιάζουν οι ίδιοι οι Τούρκοι και χαράς το κουράγιο σου μου λέει και γελούσε. Ποιος σοβαρός άνθρωπος θα ασχοληθεί με αυτά που λέει ο Νταβούτογλου. Εδώ η Αμερική είναι στο άρμα της Τουρκίας και όχι η Τουρκία στο άρμα της Αμερικής πλέον.

Ο κ. Νταβούτογλου όμως είναι υπουργός Εξωτερικών, δεν είναι ένας καθηγητής που συνέγραψε ένα βιβλίο χωρίς σπουδαιότητα και βλέπουμε την Τουρκία να βαδίζει πάνω στα βήματα του βιβλίου αυτού, το στρατηγικό βάθος.
-Ο κ. Νταβούτογλου πηγαίνει για πρωθυπουργός, στην περίπτωση κατά την οποία θα γίνει ο Ερντογάν πρόεδρος στο επόμενο βήμα δηλαδή, θα γίνει αυτός πρωθυπουργός και θα πραγματώσει το μεγάλο άλμα προς την μεγάλη Τουρκία, Τουρκία η οποία θα ελέγχει τρείς ηπείρους.

Ο κ. Νταβούτογλου είναι περισσότερο άνθρωπος του Φετχουλά Γκιουλέν και λιγότερο του Ερντογάν. Άλλωστε όταν μελετήσεις το βιβλίο του Νταβούτογλου και ταυτοχρόνως δεις τους λόγους του Γκιουλέν, ακόμη και τις πρόσφατες δηλώσεις του στο Wall Street Channel που έκανε προχθές ο Γκιουλέν, που είναι ο πνευματικός μέντορας της παρούσας κατάστασης στην Τουρκία, αλλά δεν πρέπει να ταυτίζονται απολύτως, διότι ναι μεν του έχει χορηγηθεί μια ειδική αμνηστία και μπορεί να ζει στην Τουρκία αλλά δεν έρχεται στην Τουρκία, παραμένει στην Αμερική, προστατευόμενος της CIA. Έχει οργανώσει όπως ανακοίνωσε προχθές και στο άρθρο του αυτό και σε άλλες συνεντεύξεις που έχει δώσει, ένα λόμπι στο Αμερικανικό Κογκρέσο με 60 κοινοβουλευτικούς, 60 Γερουσιαστές και βουλευτές των απόψεων του, η Τουρκία ποτέ δεν είχε 60 βουλευτές δικούς της, ποτέ, θα δείτε ότι εκεί είναι ο πραγματικός υποκινητής του Νταβούτογλου, είναι ο Γκιουλέν και αυτά που γίνονται στην Τουρκία σήμερα, ότι συλλαμβάνονται κάποιοι μέσα στα πλαίσια της περίφημης συνωμοσίας Εργκενεκόν, δεν το κάνει η κυβέρνηση, δεν το κάνει ο Ερντογάν, ο Ερντογάν είναι δειλός σε αυτά δεν έχει τόσο θάρρος, αλλά είναι τα όργανα του κράτους.

Κυρίως στην αστυνομία, στα σώματα ασφαλείας και στους κατώτερους δικαστικούς που έχει προωθήσει ανθρώπους δικούς του το κίνημα του Γκιουλέν, αυτοί κινούν τα νήματα. Συμβαίνουν πολλά πράγματα στην Τουρκία που δεν τα έχουμε υπόψη μας αλλά ο Γκιουλέν ταυτοχρόνως κινητοποιεί και τις μειονότητες στην Θράκη και όχι μόνο, έχει ανοίξει 1000 σχολεία και στην Αφρική και στις τέως δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης και στην ίδια την Αμερική.


Άρα βαδίζουμε ένα προδιαγεγραμμένο σχέδιο. Μπόρεσε η Τουρκία, παρότι φαίνεται ότι είναι σε κόντρα με τις ΗΠΑ, εν τούτοις δεν παύει να είναι το χαϊδεμένο της παιδί, αλλά το γεγονός είναι ότι έχει καταστεί μια περιφερειακή δύναμη με πάρα πολλές παρεμβάσεις όχι μόνο στα Βαλκανικά κράτη αλλά και πέριξ των γύρω περιοχών και το καταφέρνει καλά από ότι φαίνεται, παρά τις παλινωδίες και τις απόψεις των δικών μας πολιτικών που δεν εξετάζουν με σοβαρό πρίσμα αυτές τις περιπτώσεις.
-Ακριβώς και στην ουσία δεν κάνει τίποτα άλλο από το αναπαράγει το οθωμανικό σχήμα εξουσίας το οποίο για εμάς που δεν είμαστε Τούρκοι είναι φρικαλέο, αν και ξεδιάντροπα, ξετσίπωτα και με μια βλακώδη ξετσιπωσιά εμφανίζεται ως το ιδανικό πολιτειακό σχήμα κάτω από το οποίο ζούσαν αγαπημένες όλες οι εθνότητες. Και ήρθαν αυτοί οι Έλληνες, αχ οι Έλληνες, αυτοί οι αγνώμονες, οι οποίοι παρασύρθηκαν από την Γαλλική επανάσταση, αχ αυτή η γαλλική επανάσταση η οποία έδωσε και στους Εβραίους το δικαίωμα, γιατί ξέρετε διακατέχεται ο Νταβούτογλου από ένα αντισημιτικό πνεύμα, αν διαβάσεις τις σελίδες σου σηκώνεται η τρίχα, μόνο ο Χίτλερ θα μπορούσε να τα γράψει αυτά, όπως το λένε και στην Τουρκία, ότι είναι ο Χίτλερ της Τουρκίας, εθνικοσοσιαλιστής δηλαδή και βλέπουμε ότι ήρθαν οι Έλληνες παρασυρόμενοι από τα αθεϊστικά συνθήματα της γαλλικής επανάστασης και έκαναν το ελληνικό έθνος και έσφαξαν τους καημένους τους μουσουλμάνους και τότε το κακό διαδόθηκε σε όλα τα Βαλκάνια και γι’ αυτό από τότε τα Βαλκάνια δεν έχουν ησυχάσει. Αλλά όταν επανέλθει η οθωμανική τάξη, με την συμβολή όλων των μειονοτήτων, τότε θα αποκατασταθεί η τάξη στον μισό πληθυσμό της γης.

Σας ευχαριστώ πολύ για την ενδελεχή προσέγγιση κ. καθηγητά.